• Autor: Małgorzata Rybarczyk
Syn mojego męża z jego poprzedniego związku zarejestrował rok temu w naszym (tj. moim i męża) domu swoją działalność gospodarczą. Nic o tym nie wiedziałam, nie pytali mnie o zgodę, sami to ustalili. Mam kiepskie stosunki z pasierbem, dlatego chciałabym zapytać, czy taka rejestracja była zgodna z prawem. Czy mogę ją jakoś teraz „odkręcić” i czy z w tej sytuacji coś mi i mężowi grozi – np. odpowiedzialność za długi jego syna?
Rozumiem Pani zdenerwowanie na całą sytuację, niestety sprawa nie jest prosta.
Jak sama Pani słusznie zauważyła, orany administracyjne nie mają obowiązku ani nawet prawa sprawdzać, czy osoba rejestrująca działalność pod wskazanym adresem jest właścicielem danej posesji (lokalu) lub ewentualnie czy ma zgodę jej właściciela. Zgodnie z ustawą o swobodzie działalności „wpisowi do CEIDG podlegają:
1) firma przedsiębiorcy oraz jego numer PESEL, o ile taki posiada;
1a) data urodzenia przedsiębiorcy;
2) numer identyfikacyjny REGON przedsiębiorcy, o ile taki posiada;
3) numer identyfikacji podatkowej (NIP);
4) informacja o obywatelstwie polskim przedsiębiorcy, o ile takie posiada, i innych obywatelstwach przedsiębiorcy;
5) oznaczenie miejsca zamieszkania i adresu zamieszkania przedsiębiorcy, adres do doręczeń przedsiębiorcy oraz adresy, pod którymi jest wykonywana działalność gospodarcza, w tym adres głównego miejsca wykonywania działalności i oddziału, jeżeli został utworzony; dane te są zgodne z oznaczeniami kodowymi przyjętymi w krajowym rejestrze urzędowym podziału terytorialnego kraju, o ile to w danym przypadku możliwe;
6) adres poczty elektronicznej przedsiębiorcy oraz jego strony internetowej, o ile przedsiębiorca takie posiada i zgłosił te informacje we wniosku o wpis do CEIDG;
7) data rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej;
8) określenie przedmiotów wykonywanej działalności gospodarczej, zgodnie z Polską Klasyfikacją Działalności (PKD);
9) informacje o istnieniu lub ustaniu małżeńskiej wspólności majątkowej;
10) numer identyfikacji podatkowej (NIP) oraz numer identyfikacyjny REGON spółek cywilnych, jeżeli przedsiębiorca zawarł umowy takich spółek;
11) dane pełnomocnika upoważnionego do prowadzenia spraw przedsiębiorcy, wraz ze wskazaniem zakresu spraw, które obejmuje dane pełnomocnictwo, o ile przedsiębiorca udzielił pełnomocnictwa i zgłosił informację o jego udzieleniu we wniosku o wpis do CEIDG;
12) informacja o zawieszeniu i wznowieniu wykonywania działalności gospodarczej;
13) informacja o ograniczeniu lub utracie zdolności do czynności prawnych oraz ustanowieniu kurateli lub opieki;
14) informacja o ogłoszeniu upadłości z możliwością zawarcia układu, o ogłoszeniu upadłości obejmującej likwidację majątku dłużnika, zmianie postanowienia o ogłoszeniu upadłości z możliwością zawarcia układu na postanowienie o ogłoszeniu upadłości obejmującej likwidację majątku dłużnika i zakończeniu tego postępowania;
15) informacja o wszczęciu postępowania naprawczego;
15a) informacja o przekształceniu przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną wykonującą we własnym imieniu działalność gospodarczą w jednoosobową spółkę kapitałową;
16) informacja o zakazie prowadzenia działalności gospodarczej;
17) informacja o zakazie wykonywania określonego zawodu, którego wykonywanie przez przedsiębiorcę podlega wpisowi do CEIDG;
18) informacja o zakazie prowadzenia działalności związanej z wychowaniem, leczeniem, edukacją małoletnich lub z opieką nad nimi;
19) informacja o wykreśleniu wpisu w CEIDG. Wpis do CEIDG polega na wprowadzeniu do systemu teleinformatycznego danych podlegających wpisowi”.
Jest to jedyna czynność podejmowana przez organ, ustawodawca nie przewidział dla niego możliwości kontroli czy też nadzoru nad treścią wpisu.
Zobacz też: Ktoś zarejestrował firmę na mój adres
Niestety nie ma także możliwości, by Państwo jako właściciele nieruchomości mogli złożyć wniosek o wykreślenie Państwa adresu z ewidencji działalności gospodarczej pasierba.
Okoliczność, iż pasierb kilka lat temu dokonał rejestracji działalności na Państwa nieruchomości, w żaden sposób nie zmienia stanu własności nieruchomości. To nadal Pani i mąż jesteście właścicielami nieruchomości, z co za tym idzie – także domu. Na fakt własności nie ma wpływu to, czy na nieruchomości tej prowadzona jest jakakolwiek forma działalności gospodarczej. Tak długo jak nie dokonali Państwo przeniesienia własności nieruchomości na pasierba, np. poprzez sprzedaż nieruchomości lub darowiznę, to Państwo są jej wyłącznymi właścicielami.
Zgodnie z art. 140 Kodeksu cywilnego każdy właściciel może, z wyłączeniem innych osób, korzystać z rzeczy zgodnie ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem swego prawa, w szczególności może pobierać pożytki i inne dochody z rzeczy, a także rozporządzać tą rzeczą. Każdy ze współwłaścicieli jest uprawniony do współposiadania rzeczy wspólnej oraz do korzystania z niej w takim zakresie, jaki daje się pogodzić ze współposiadaniem i korzystaniem z rzeczy przez pozostałych współwłaścicieli. Każdy ze współwłaścicieli może rozporządzać swoim udziałem bez zgody pozostałych współwłaścicieli. W związku z tym mąż mógł zezwolić synowi na zarejestrowanie firmy na Państwa posesji. Oczywiście ponieważ są Państwo współwłaścicielami, mąż winien był zapytać Panią o zgodę.
Co do kwestii zgodności takiej sytuacji z prawem, to ani prawo podatkowe, ani sam Kodeks cywilny nie wymagają, by osoba prowadząca działalność gospodarczą była właścicielem nieruchomości, na której działalność ta jest zarejestrowana.
W takim stanie sprawy istotny jest więc jedynie ustalenie, czy ponoszą Państwo odpowiedzialność za zobowiązania, a zwłaszcza powstałe długi pasierba związane z jego działalnością. Zgodnie z podstawową zasadą prawa cywilnego to dłużnik odpowiada za wszystkie swoje zobowiązania i to od niego wierzyciel może dochodzić zapłaty lub wykonania zobowiązania niepieniężnego (art. 353 Kodeksu cywilnego: „zobowiązanie polega na tym, że wierzyciel może żądać od dłużnika świadczenia, a dłużnik powinien świadczenie spełnić”). Wyjątki od tej sytuacji są nieliczne. I tak odpowiedzialność za dług dorosłego dziecka (czy też innego członka rodziny) mogą ponosić inne osoby tylko gdy:
Aktualnie grozi Państwu jedynie wizyta w domu komornika, gdyby okazało się, iż przeciwko pasierbowi prowadzone jest postępowanie egzekucyjne. Komornik może bowiem poszukiwać majątku, który należy do syna, i w tym celu sprawdzi z pewnością nieruchomość, na której jest zarejestrowana jest działalność. W takiej jednak sytuacji wystarczy komornikowi okazać akt własności nieruchomości lub kopię księgi wieczystej, by zaniechał dalszych czynności i niepokojenia Państwa.
Podsumowując – nie muszą się Państwo obawiać, iż z tego powodu, że pasierb zarejestrował działalność pod Państwa adresem, będzie Państwu grozić jakakolwiek odpowiedzialność z tego tytułu lub utracą Państwo własność domu.
Zobacz również: Firma bez siedziby
[PRZYCISK_3
Nieświadoma rejestracja przez wspólnika
Aneta i jej mąż prowadzą firmę remontową. Pewnego dnia otrzymali list z urzędu skarbowego, który informował o zaległościach podatkowych ich działalności. Okazało się, że mąż zarejestrował firmę na adres rodzinnego domu Anety, nie informując jej o tym. Po burzliwej rozmowie dowiedziała się, że nie miała możliwości wycofania adresu bez jego zgody. Sprawa zakończyła się dopiero po wyrejestrowaniu firmy i uregulowaniu zaległości.
Firma na cudzym adresie bez zgody właściciela
Tomasz wynajmował mieszkanie, w którym mieszkał z kolegą. Po kilku miesiącach dowiedział się, że jego współlokator zarejestrował działalność gospodarczą na ten adres bez pytania go o zgodę. Właściciel mieszkania, zaniepokojony możliwymi problemami, wezwał Tomasza do rozwiązania sprawy. Okazało się, że nie można tak po prostu usunąć wpisu z CEIDG, ale współlokator przeniósł działalność na inny adres, by uniknąć konfliktów.
Komornik u drzwi przez firmę syna
Pani Maria przeżyła szok, gdy do jej domu zapukał komornik, poszukując majątku syna, który prowadził działalność gospodarczą. Syn zarejestrował firmę na adres rodzinnego domu, choć od lat tam nie mieszkał. Komornik nie mógł zająć majątku Marii, ale sama jego wizyta była stresującym doświadczeniem. Dopiero po okazaniu aktu własności i zgłoszeniu sprawy w CEIDG udało się rozwiązać problem.
Rejestracja działalności gospodarczej na adres, do którego przedsiębiorca nie ma tytułu prawnego, jest niestety dość częstą sytuacją. Organy administracyjne nie weryfikują zgody właściciela nieruchomości, co może prowadzić do konfliktów rodzinnych i nieporozumień. Choć wpis do CEIDG nie zmienia prawa własności, a właściciele nieruchomości nie ponoszą odpowiedzialności za długi przedsiębiorcy, to w skrajnych przypadkach mogą doświadczyć nieprzyjemnych konsekwencji, takich jak wizyty komornika. Aby uniknąć problemów, warto na bieżąco monitorować, kto i na jakich warunkach rejestruje działalność pod danym adresem.
Potrzebujesz szybkiej i rzetelnej porady prawnej? Skorzystaj z naszych usług online! Oferujemy profesjonalne wsparcie w zakresie prawa cywilnego, gospodarczego, rodzinnego i administracyjnego. Bez wychodzenia z domu możesz uzyskać fachową opinię, analizę dokumentów oraz konkretne rozwiązania Twojego problemu. Nasi prawnicy odpowiadają szybko i precyzyjnie, pomagając uniknąć błędów i nieprzyjemnych konsekwencji. Skontaktuj się z nami już dziś i zyskaj pewność, że Twoja sprawa jest w dobrych rękach!
1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Małgorzata Rybarczyk
Zapytaj prawnika