Czy szkolenia są obowiązkowe dla osób prowadzących działalność?

Obowiązki pracodawcy zatrudniającego co najmniej jednego pracownika

Na pewno jest Pan przedsiębiorcą. Jeżeli zatrudnia Pan co najmniej jednego pracownika – jest Pan także pracodawcą.

Pracodawcą jest jednostka organizacyjna, choćby nie posiadała osobowości prawnej, a także osoba fizyczna, jeżeli zatrudniają one pracowników. Za pracodawcę będącego jednostką organizacyjną, a także wówczas, gdy pracodawca będący osobą fizyczną nie dokonuje czynności w sprawach z zakresu prawa pracy osobiście, czynności z tego zakresu dokonuje osoba lub organ zarządzający albo inna wyznaczona do tego osoba (art. 3 Kodeksu pracy).

W myśl Kodeksu pracy:

„Art. 207¹. § 1. Pracodawca jest obowiązany przekazywać pracownikom informacje o:

1) zagrożeniach dla zdrowia i życia występujących w zakładzie pracy, na poszczególnych stanowiskach pracy i przy wykonywanych pracach, w tym o zasadach postępowania w przypadku awarii i innych sytuacji zagrażających zdrowiu i życiu pracowników;

2) działaniach ochronnych i zapobiegawczych podjętych w celu wyeliminowania lub ograniczenia zagrożeń, o których mowa w pkt 1;

3) pracownikach wyznaczonych do:

a) udzielania pierwszej pomocy,

b) wykonywania działań w zakresie zwalczania pożarów i ewakuacji pracowników.

§ 2. Informacja o pracownikach, o których mowa w § 1 pkt 3, obejmuje:

1) imię i nazwisko;

2) miejsce wykonywania pracy;

3) numer telefonu służbowego lub innego środka komunikacji elektronicznej. (…)

Art. 209¹. § 1. Pracodawca jest obowiązany:

1) zapewnić środki niezbędne do udzielania pierwszej pomocy w nagłych wypadkach, zwalczania pożarów i ewakuacji pracowników;

2) wyznaczyć pracowników do:

a) udzielania pierwszej pomocy,

b) wykonywania działań w zakresie zwalczania pożarów i ewakuacji pracowników;

3) zapewnić łączność ze służbami zewnętrznymi wyspecjalizowanymi w szczególności w zakresie udzielania pierwszej pomocy w nagłych wypadkach, ratownictwa medycznego oraz ochrony przeciwpożarowej.

§ 2. Działania, o których mowa w § 1, powinny być dostosowane do rodzaju i zakresu prowadzonej działalności, liczby zatrudnionych pracowników i innych osób przebywających na terenie zakładu pracy oraz rodzaju i poziomu występujących zagrożeń.

§ 3. Liczba pracowników, o których mowa w § 1 pkt 2, ich szkolenie oraz wyposażenie powinny uwzględniać rodzaj i poziom występujących zagrożeń.

§ 4. W przypadku zatrudniania przez pracodawcę wyłącznie pracowników młodocianych lub niepełnosprawnych – działania, o których mowa w § 1 pkt 2, może wykonywać sam pracodawca. Przepis § 3 stosuje się odpowiednio. (…)

Art. 237³. § 1. Nie wolno dopuścić pracownika do pracy, do której wykonywania nie posiada on wymaganych kwalifikacji lub potrzebnych umiejętności, a także dostatecznej znajomości przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy.

§ 2. Pracodawca jest obowiązany zapewnić przeszkolenie pracownika w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy przed dopuszczeniem go do pracy oraz prowadzenie okresowych szkoleń w tym zakresie. Szkolenie pracownika przed dopuszczeniem do pracy nie jest wymagane w przypadku podjęcia przez niego pracy na tym samym stanowisku pracy, które zajmował u danego pracodawcy bezpośrednio przed nawiązaniem z tym pracodawcą kolejnej umowy o pracę.

§ 2¹. Pracodawca jest obowiązany odbyć szkolenie w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy w zakresie niezbędnym do wykonywania ciążących na nim obowiązków. Szkolenie to powinno być okresowo powtarzane.

§ 3. Szkolenia, o których mowa w § 2, odbywają się w czasie pracy i na koszt pracodawcy”.

W myśl cytowanych przepisów – obowiązki w nich wskazane ciążą na pracodawcach.

Jeżeli podmiot gospodarczy nie jest pracodawcą (nie zatrudnia pracowników na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę), to nie jest zobowiązany odbywać całego szeregu szkoleń oraz nabywać wiedzy i wykonywać określonych obowiązków.

Przeszkolenie pracodawcy lub pracownika w zakresie ochrony przeciwpożarowej oraz ewakuacji

Przy zatrudnieniu co najmniej jednego pracownika (bez względu na czas pracy) konieczne jest przeszkolenie pracodawcę lub pracownika w zakresie ochrony przeciwpożarowej oraz ewakuacji. Tak samo jest ze szkoleniami pierwszej pomocy.

A jeśli chodzi o BHP, to musi być przeszkolony i pracownik, i pracodawca. Zakres tych szkoleń jest jednak nieco odmienny. Dla pracodawcy jest ono obowiązkowe tylko w zakresie niezbędnym do wykonywania ciążących na nim obowiązków.

Warto pamiętać, że nieprzestrzeganie przepisów bhp to możliwe szkody i odszkodowania. Nadto – świadczenia z ubezpieczenia wypadkowego nie przysługują poszkodowanemu jeżeli wyłączną przyczyną wypadku było udowodnione naruszenie przez niego przepisów dotyczących ochrony życia i zdrowia, spowodowane przez niego umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa. Świadczenia nie przysługują również ubezpieczonemu, który będąc w stanie nietrzeźwym lub pod wpływem środków odurzających lub substancji psychotropowych, przyczynił się w znacznym stopniu do spowodowania wypadku.

Jeżeli nie zatrudnia Pan żadnego pracownika (na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę), szkolenia we wskazanym zakresie nie są dla Pana obowiązkowe.

Jako przedsiębiorca prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą, niezatrudniający pracowników, nie ma Pan obowiązku odbywania wstępnych i okresowych badań lekarskich ani organizowania dla siebie szkoleń z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy. Zasada ta dotyczy również osób, które pomagają mu przy prowadzeniu firmy (niebędących pracownikami), należących do pierwszej grupy pokrewieństwa (m.in. małżonek, dzieci, rodzice, rodzeństwo).

Aczkolwiek wyjątkowo:

„Jeżeli rodzaj wykonywanej pracy, stopień zagrożeń związanych z warunkami pracy lub przebiegiem procesów jest tak znaczny, że wskazane jest, aby nawet do doraźnego wykonywania tych prac lub przebywania w tych warunkach były dopuszczane wyłącznie osoby fizyczne mające odpowiedni stan zdrowia i przeszkolone w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, to pracodawca lub inny podmiot organizujący pracę może wymagać od osoby, z którą zawiera umowę cywilnoprawną (będącą podstawą wykonywania pracy przez samozatrudniającego), poddania się badaniu lekarskiemu lub szkoleniu w zakresie bhp” (pismo Głównego Inspektoratu Pracy, nr GNP/426/4560-364/07/PE).

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.