• Autor: Katarzyna Nosal
Wraz ze wspólnikiem mamy spółkę z. o.o., którą chcemy rozwiązać. Spółka nie posiada NIP, REGON, nie jest w rejestrze VAT i nie rozpoczęła działalności. Oboje współwłaściciele zgadzamy się na to, aby tę spółkę rozwiązać. Jaki jest najszybszy i najlepszy sposób rozwiązania takiej spółki?
Właściwie w tym przypadku wszystko zależy od etapu, na jakim zakończyła się działalność spółki i jej wspólników. Zgodnie z art. 161 § 1 Kodeksu spółek handlowych (K.s.h.): „Z chwilą zawarcia umowy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością powstaje spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji.”. To właśnie na tym etapie nie ma jeszcze NIP-u, Regonu i innych zgłoszeń. Taka spółka nie jest też wpisana do KRS. Jednak posiada już swoje organy i może podejmować pewne działania, głównie zmierzające do rejestracji.
Jeśli z taką sytuacją mamy do czynienia w opisanej sprawie, wówczas należy odwołać się do art. 169 K.s.h., który stanowi, że jeżeli zawiązanie spółki nie zostało zgłoszone do sądu rejestrowego w terminie sześciu miesięcy od dnia zawarcia umowy spółki albo jeżeli postanowienie sądu odmawiające zarejestrowania stało się prawomocne, umowa spółki ulega rozwiązaniu. Przy czym w przypadku spółki, której umowa została zawarta przy wykorzystaniu wzorca umowy, termin na zgłoszenie wynosi 7 dni. Jeżeli spółki nie zgłoszono do sądu rejestrowego w terminie określonym wyżej albo postanowienie sądu odmawiające rejestracji stało się prawomocne, a spółka w organizacji nie jest w stanie dokonać niezwłocznie zwrotu wszystkich wniesionych wkładów lub pokryć w pełni wierzytelności osób trzecich, zarząd dokona likwidacji. Jeżeli spółka w organizacji nie ma zarządu, zgromadzenie wspólników albo sąd rejestrowy ustanawia likwidatora albo likwidatorów.
Powyższe oznacza, że jeśli spółka nie ma długów i jest w stanie zwrócić wkłady albo wkłady te nie są przedmiotem sporu, wystarczy dokonać stosownych rozliczeń. Rozwiązanie spółki z o.o. w organizacji następuje z chwilą zatwierdzenia przez zgromadzenie wspólników sprawozdania likwidacyjnego, gdy likwidacja jest przeprowadzana, a w przypadku niezwłocznego rozliczenia – z chwilą ostatniej wypłaty lub decyzji o zaspokojeniu lub zabezpieczeniu (wyrok WSA w Krakowie z 10.3.2016 r., III SA/Kr 836/15, Legalis).
Jeśli jednak spółka, której dotyczy pytanie, została zarejestrowana w KRS i posiada osobowość prawną, należy dokonać dodatkowych czynności. W pierwszej kolejności należy podjąć uchwałę wspólników o rozwiązaniu spółki zgodnie z regułami ustalonymi w statucie (kwestia zwołania zgromadzenia, ważności głosów, quorum, liczenie większości). Rozwiązanie spółki następuje po przeprowadzeniu likwidacji z chwilą wykreślenia spółki z rejestru. Proces likwidacji jest czasochłonny i nie może, w przypadku spółek kapitałowych, zostać pominięty. Zatem nawet gdy majątek spółki równy jest zero i nie ma żadnych wierzycieli, należy dokonać wszystkich niżej opisanych formalnych czynności i zachować odpowiednie terminy. W uchwale Sądu Najwyższego z 18.01.1994 r. (III CZP 178/93, Legalis) wskazano, że spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, która nie rozpoczęła prowadzenia swojego przedsiębiorstwa ani nie zaciągała zobowiązań, może być wykreślona z rejestru handlowego dopiero po przeprowadzeniu likwidacji.
Aby przeprowadzić likwidację spółki warto w uchwale wskazać, że likwidatorami są członkowie zarządu. To najprostsza wersja. Rozpoczęcie likwidacji należy zgłosić do sądu rejestrowego. Zgodnie z przepisami Kodeksu spółek handlowych likwidatorzy zobowiązani są do szeregu czynności. Przede wszystkim do sądu rejestrowego należy zgłosić: otwarcie likwidacji, nazwiska i imiona likwidatorów oraz ich adresy, sposób reprezentowania spółki przez likwidatorów i wszelkie w tym zakresie zmiany, nawet gdyby nie nastąpiła żadna zmiana w dotychczasowej reprezentacji spółki. Każdy likwidator ma prawo i obowiązek dokonania zgłoszenia. Likwidatorzy powinni ogłosić o rozwiązaniu spółki i otwarciu likwidacji, wzywając wierzycieli do zgłoszenia ich wierzytelności w terminie trzech miesięcy od dnia tego ogłoszenia. Ogłoszenie następuje w Monitorze Sądowym i Gospodarczym.
Likwidatorzy sporządzają bilans otwarcia likwidacji i składają go zgromadzeniu wspólników do zatwierdzenia. Likwidatorzy powinni zakończyć interesy bieżące spółki, ściągnąć wierzytelności, wypełnić zobowiązania i upłynnić majątek spółki.
Ostatnią czynnością w postępowaniu likwidacyjnym jest podział między wspólników majątku pozostałego po zaspokojeniu lub zabezpieczeniu wierzycieli. Nie może on nastąpić przed upływem sześciu miesięcy od daty ogłoszenia o otwarciu likwidacji i wezwaniu wierzycieli.
Po zatwierdzeniu przez zgromadzenie wspólników sprawozdania finansowego na dzień poprzedzający podział między wspólników majątku pozostałego po zaspokojeniu lub zabezpieczeniu wierzycieli (sprawozdanie likwidacyjne) i po zakończeniu likwidacji, likwidatorzy powinni ogłosić w siedzibie spółki to sprawozdanie i złożyć je sądowi rejestrowemu, z jednoczesnym zgłoszeniem wniosku o wykreślenie spółki z rejestru.
Istnieje jeszcze jeden sposób, aczkolwiek możliwe jest, że sąd odmówi Państwu skorzystania z tej opcji z uwagi na brak przesłanek. Zgodnie z art. 25a ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym – sąd rejestrowy wszczyna z urzędu postępowanie o rozwiązanie podmiotu wpisanego do Rejestru bez przeprowadzania postępowania likwidacyjnego, w przypadku gdy:
Aby skorzystać z tej opcji należałoby dokonać „samodonosu”, tj. poinformować sąd, że spółka nie podjęła działalności, nie posiada stosownych zgłoszeń i, jak rozumiem, nie składała sprawozdań finansowych. Wówczas sąd powinien dokonać stosownych wezwań, a następnie – wobec braku reakcji wspólników – dokonać wykreślenia.
Niestety, innych, prostszych sposobów zakończenia działalności spółek kapitałowych nie ma.
Spółka, która nie ruszyła z miejsca
Michał i Joanna zawarli umowę spółki z o.o. przez portal S24, planując działalność w branży eventowej. Jednak po dwóch tygodniach stwierdzili, że nie mają wystarczających środków na start i rezygnują z projektu. Nie zgłosili spółki do KRS w wymaganym terminie 7 dni. Po prostu wrócili do poprzednich zajęć. Po pół roku ich spółka automatycznie przestała istnieć — umowa uległa rozwiązaniu z mocy prawa.
Szybka decyzja po zmianie planów
Kasia i Adam podpisali umowę spółki, myśląc o wspólnym biznesie cateringowym. W ciągu miesiąca otrzymali jednak atrakcyjne oferty pracy na etacie. Nie założyli konta firmowego, nie nadali NIP ani REGON, a także nie wnieśli żadnych wkładów. Postanowili wspólnie podpisać uchwałę o rezygnacji z rejestracji i zachowali dokumentację na wypadek pytań urzędowych. Nie musieli przeprowadzać likwidacji — spółka zakończyła byt, nie wchodząc formalnie do obrotu.
Spółka z powołanym zarządem, ale bez zgłoszenia
Tomek i Łukasz podpisali umowę spółki z o.o., wyznaczyli zarząd, ale nie złożyli wniosku do KRS. Po czterech miesiącach zorientowali się, że ich pomysł jest nieopłacalny. Wkładów nie wnieśli, bo nie otworzyli rachunku bankowego. W porozumieniu jako wspólnicy spisali notatkę o odstąpieniu od zamiaru rejestracji. Spółka wygasła po sześciu miesiącach, bez potrzeby jakichkolwiek działań przed sądem.
Rozwiązanie spółki z o.o. w organizacji może być szybkie i nieskomplikowane, o ile nie doszło do jej rejestracji w KRS i nie podjęto żadnych faktycznych działań gospodarczych. Kluczowe znaczenie ma moment, w którym wspólnicy podejmą decyzję o rezygnacji – im wcześniej, tym prościej. Jeśli spółka nie została zgłoszona do rejestru w ustawowym terminie, umowa ulega rozwiązaniu automatycznie. W pozostałych przypadkach możliwe jest przeprowadzenie likwidacji lub – w określonych sytuacjach – wnioskowanie o rozwiązanie spółki przez sąd bez likwidacji. Choć prawo nie przewiduje skrótu dla takich sytuacji, to przy dobrej współpracy wspólników formalności można ograniczyć do minimum.
Potrzebujesz pomocy przy rozwiązaniu spółki lub masz wątpliwości co do formalności? Skorzystaj z naszych porad prawnych online — szybko, wygodnie i bez wychodzenia z domu. Nasi prawnicy pomogą Ci zrozumieć przepisy, ocenią Twoją sytuację i wskażą najprostsze rozwiązanie. Wystarczy, że opiszesz swój problem, a my zajmiemy się resztą.
1. Ustawa z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych - Dz.U. 2000 nr 94 poz. 1037
2. Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z 10.3.2016 r., III SA/Kr 836/15
3. Uchwale Sądu Najwyższego z 18.01.1994 r. sygn. akt III CZP 178/93
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Katarzyna Nosal
Radca prawny od 2005 roku, absolwentka prawa na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Udziela porad z prawa cywilnego, pracy oraz rodzinnego, a także z zakresu procedury cywilnej i administracyjnej. Ma wieloletnie doświadczenie w stosowaniu prawa administracyjnego i samorządowego. Ukończyła również aplikację sądową. Obecnie prowadzi własną kancelarię prawną.
Zapytaj prawnika