• Autor: Tomasz Krupiński
W 2017 roku wybudowałem na gruncie będącym we współwłasności z małżonką halę ok. 180 m2 na moją działalność (książka rozchodów i przychodów). Nie mamy też rozdzielności majątkowej. Chciałbym amortyzować tę halę przez 10 lat, a nie 40. Jakie mamy możliwości?
Fakt postawienia hali na gruncie wspólnym dla przedmiotu sprawy nie ma znaczenia, gdyż odpisów dokonywać może Pan samodzielnie ze względu na fakt prowadzenia działalności na własny rachunek.
W myśl art. 22h ust. 1 pkt 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych „odpisów amortyzacyjnych dokonuje się od wartości początkowej środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, z zastrzeżeniem art. 22k, począwszy od pierwszego miesiąca następującego po miesiącu, w którym ten środek lub wartość wprowadzono do ewidencji (wykazu), z zastrzeżeniem art. 22e, do końca tego miesiąca, w którym następuje zrównanie sumy odpisów amortyzacyjnych z ich wartością początkową lub, w którym postawiono je w stan likwidacji, zbyto lub stwierdzono ich niedobór”.
Zgodnie z art. 22i ust. 1 powołanej powyżej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych „odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych, z zastrzeżeniem art. 22j–22ł, dokonuje się przy zastosowaniu stawek amortyzacyjnych określonych w Wykazie stawek amortyzacyjnych i zasad, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1”.
Zgodnie z treścią art. 22h ust. 2 cytowanej ustawy „podatnicy, z zastrzeżeniem art. 22l i 22ł, dokonują wyboru jednej z metod amortyzacji określonej w art. 22i–22k dla poszczególnych środków trwałych przed rozpoczęciem ich amortyzacji; wybraną metodę stosuje się do pełnego zamortyzowania danego środka trwałego”.
Z przepisu tego wynika więc, iż:
Klasyfikując środki trwałe do poszczególnych grup, należy posiłkować się Klasyfikacją Środków Trwałych. Zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 10 grudnia 2010 r. w sprawie Klasyfikacji Środków Trwałych (Dz. U. Nr 242, poz. 1622) Klasyfikacja Środków Trwałych jest usystematyzowanym zbiorem obiektów majątku trwałego służącym m.in. do celów ewidencyjnych, ustalaniu stawek odpisów amortyzacyjnych oraz badań statystycznych.
W KŚT za podstawową jednostkę ewidencji przyjmuje się pojedynczy element majątku trwałego spełniający określone funkcje w procesie wytwarzania wyrobów i świadczenia usług. Może być nim budynek, maszyna, pojazd mechaniczny itp. Jedynie w nielicznych przypadkach dopuszcza się w ewidencji przyjęcie za pojedynczy obiekt –– obiektu zbiorczego, którym może być zespół przewodów rurociągowych lub zespół latarni jednego typu użytkowanych na terenie zakładu, ulicy, osiedla, zespoły komputerowe itp. (część I - objaśnienia uwagi wstępne KŚT).
Stosownie do treści art. 22j ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych „podatnicy, z zastrzeżeniem art. 22l, mogą indywidualnie ustalić stawki amortyzacyjne dla używanych lub ulepszonych środków trwałych, po raz pierwszy wprowadzonych do ewidencji danego podatnika, z tym że okres amortyzacji nie może być krótszy niż dla budynków (lokali) i budowli, innych niż wymienione w pkt 4–10 lat, z wyjątkiem:
Skoro przed rozpoczęciem amortyzacji przedmiotowych środków trwałych (hali magazynowej) dokonał Pan wyboru metody ich amortyzacji i nie zastosował indywidualnej stawki amortyzacji, to metody tej nie może w trakcie jego amortyzowania zmienić na inną.
Należy zwrócić uwagę, że od 1 stycznia 2007 r. zmianie uległy zasady amortyzacji używanych budynków (lokali) niemieszkalnych. W myśl nowych przepisów podatnicy, ustalając indywidualnie stawki amortyzacyjne używanych budynków (lokali) niemieszkalnych, dla których stawka amortyzacyjna z Wykazu stawek amortyzacyjnych wynosi 2,5 % – powinni uwzględnić okres amortyzacji nie krótszy niż 40 lat, pomniejszony o pełną liczbę lat, które upłynęły od dnia ich oddania po raz pierwszy do używania – do dnia wprowadzenia do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych prowadzonej przez podatnika. Tak obliczony przez podatnika okres amortyzacji nie może jednak być krótszy niż 10 lat. Tak więc aby wyliczyć okres amortyzacji, od 40 lat trzeba odjąć pełną liczbę lat od dnia ich oddania pierwszy raz do używania, a przyjęty okres amortyzacji nie może być krótszy niż 10 lat.
Nowe przepisy mają zastosowanie u podatników, którzy rozpoczęli amortyzację używanych budynków (lokali) niemieszkalnych po dniu 1 stycznia 2007 r. Jeżeli podatnicy rozpoczęli amortyzację takich budynków (lokali) niemieszkalnych na podstawie „starych” przepisów ustawy – powinni kontynuować amortyzację stosując dotychczasowe przepisy – a więc co do zasady amortyzować takie środki trwałe przez minimum 10 lat.
W przedstawionym stanie faktycznym nie widzę możliwości zmiany okresu amortyzacji na krótszy. Niemożliwe jest więc amortyzowanie hali przez 10 lat.
Marek i magazyn po warsztacie
Marek kupił używany budynek warsztatowy z lat 80., który przekształcił w halę magazynową dla swojej firmy handlowej. Dzięki temu, że był to obiekt używany i po raz pierwszy wprowadzany do jego ewidencji, mógł zastosować indywidualną stawkę amortyzacyjną. Wyliczył, że budynek został oddany do użytku 30 lat wcześniej, więc od wymaganych 40 lat odjął 30 – i ustalił 10-letni okres amortyzacji.
Katarzyna i hala odziedziczona po ojcu
Katarzyna odziedziczyła po ojcu halę produkcyjną wybudowaną w 1995 roku. Wprowadziła ją do ewidencji swojej jednoosobowej działalności jako używany środek trwały. Ponieważ hala miała już ponad 25 lat, mogła – zgodnie z przepisami – skrócić czas amortyzacji do 15 lat (40 lat minus 25), przy czym zastosowała minimalny okres 10 lat, bo nie można zejść niżej.
Tomasz buduje nową halę i żałuje wyboru
Tomasz wybudował nową halę na gruncie wspólnym z żoną i wprowadził ją do ewidencji jako nowy środek trwały, wybierając liniową metodę amortyzacji ze stawką z wykazu – 2,5%. Po kilku latach działalności zorientował się, że nie może już zmienić tej metody na indywidualną, która pozwoliłaby mu zamortyzować obiekt szybciej. Chciał przejść na 10 lat amortyzacji, ale prawo na to nie pozwala – został przy 40-letnim okresie.
Amortyzacja hali wybudowanej na gruncie wspólnym, nawet bez rozdzielności majątkowej, może być prowadzona samodzielnie przez przedsiębiorcę, o ile to on wykorzystuje obiekt w działalności gospodarczej. Kluczowe znaczenie ma moment i sposób wprowadzenia środka trwałego do ewidencji oraz wybór odpowiedniej metody amortyzacji — którego nie można później zmienić. Nowe hale zazwyczaj podlegają 40-letniemu okresowi amortyzacji według stawki z wykazu, natomiast używane budynki mogą być amortyzowane szybciej, lecz nie krócej niż przez 10 lat. Dlatego decyzje dotyczące amortyzacji powinny być przemyślane jeszcze przed ich rozpoczęciem, ponieważ ich skutki podatkowe będą towarzyszyć przedsiębiorcy przez wiele lat.
Potrzebujesz indywidualnej porady dotyczącej amortyzacji lub innych zagadnień związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej? Skorzystaj z naszej oferty porad prawnych online — szybko, wygodnie i bez wychodzenia z domu. Opisz swój problem, a doświadczony prawnik przeanalizuje Twoją sytuację i przygotuje precyzyjną odpowiedź dostosowaną do Twoich potrzeb.
1. Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - Dz.U. 1991 nr 80 poz. 350
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Tomasz Krupiński
Radca prawny z kilkunastoletnim doświadczeniem, magister prawa, absolwent Wydziału Prawa Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Specjalizuje się w prawie nieruchomości i prawie lokalowym (wykup mieszkań, najem, eksmisje, zasiedzenia itp.) oraz w prawie rodzinnym (rozwody, alimenty, podział majątku itp.). Doradza też wspólnotom mieszkaniowym i zarządcom nieruchomości (sam również ma uprawnienia zarządcy). Prowadzi własną kancelarię i reprezentuje naszych klientów w sądach.
Zapytaj prawnika