• Autor: Adam Dąbrowski
Posiadam akcje spółki w upadłości likwidacyjnej, kończy się właśnie obrót akcjami, gdyż mija 6 miesięcy od ogłoszenia wyroku. Zgłosiłam roszczenie z tytułu ok. 25 000 zł straty przy posiadaniu 160 000 akcji. Czy jeśli sprzedam akcje po 1 groszu (przy bardzo niskim kapitale spółki mogę nie otrzymać żadnej należności), moje zgłoszenie wierzytelności będzie uwzględnione, zważywszy na poniesioną stratę?

W związku z upływem 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia o ogłoszeniu upadłości spółki Zarząd Giełdy postanawia wykluczyć z obrotu giełdowego akcje tej spółki już za kilka dni. Stosownie bowiem do przepisów art. 91 ust. 9 zdanie pierwsze i ust. 10 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o ofercie publicznej po upływie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia o ogłoszeniu upadłości spółki, następuje wycofanie akcji danej spółki z obrotu na rynku regulowanym.
Spółka notowana jest na giełdzie, a więc zastosowanie do niej ma także ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych.
Stosownie do tej ustawy w razie ogłoszenia upadłości takiej spółki po upływie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia o ogłoszeniu upadłości spółki, obejmującej likwidację jej majątku, lub postanowienia o oddaleniu wniosku o ogłoszenie takiej upadłości ze względu na to, że majątek spółki nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania, z mocy ustawy dochodzi do zniesienia dematerializacji akcji.
Zobacz też: Handel akcjami
Spółka traci wtedy status spółki publicznej i następuje wycofanie akcji z obrotu na rynku regulowanym w terminie, o którym mowa wyżej. Dochodzi do zniesienia dematerializacji akcji. Powstaje stan zawieszenia w sferze obrotu akcjami, który utrzymuje się aż do czasu wydania dokumentu akcji akcjonariuszom. Akcjonariusz może wtedy zbyć akcje poprzez przelew połączony z wydaniem dokumentu.
Stosownie do Kodeksu spółek handlowych akcjonariusz nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania spółki osobiście. Ale z konstrukcji spółki akcyjnej (tak jak i spółki z ograniczoną odpowiedzialnością) wynika, że akcjonariusz odpowiada za zobowiązania spółki posiadanymi akcjami. Akcjonariusz jest posiadaczem papierów wartościowych mających określoną wartość ustalaną w ramach obrotu na giełdzie lub poza nią.
Z tytułu wzrostu wartości akcji nie staje się dłużnikiem spółki; a z tytułu spadku wartości akcji nie staje się wierzycielem spółki. Z faktu posiadania akcji nie wynika, że do kwoty wartości akcji akcjonariusz jest wierzycielem spółki akcyjnej. Akcja oznacza prawo akcjonariusza do udziału w dochodach spółki akcyjnej oraz w majątku, jaki w toku likwidacji spółki pozostanie po zaspokojeniu długów.
Pozycja akcjonariusza jest znacznie słabsza w porównaniu z wierzycielami. Akcjonariusz nie jest wierzycielem spółki z tytułu posiadanych w niej akcji. Tym bardziej nie jest wierzyciele z tytułu zmniejszenia się wartości akcji. Nabywając akcje, akcjonariusz liczy się z tym, że cena akcji wzrośnie. Ale nie może wykluczyć tego, że cena akcji spadnie. W takim przypadku nie ponosi szkody w rozumieniu prawa upadłościowego ani nie jest z tego tytułu wierzycielem spółki.
Nie ma możliwości wypłaty jakichkolwiek kwot akcjonariuszom spółki z tytułu posiadania akcji w trakcie postępowania upadłościowego mających jako punkt odniesienia wartość akcji. Jeżeli po zakończeniu postępowania upadłościowego pozostanie w spółce majątek, wtedy ulega on podziałowi między akcjonariuszy, chyba że statut określa inne zasady podziału majątku. W przypadku, gdy statut spółki stanowi o uprzywilejowaniu konkretnych akcji w przypadku podziału majątku, należy przede wszystkim spłacić akcje uprzywilejowane w granicach sum wpłaconych na każdą z nich, a następnie spłacić w ten sam sposób akcje zwykłe.
Majątek pozostały po przeprowadzeniu postępowania upadłościowego dzieli się między akcjonariuszy w stosunku do dokonanych przez każdego z nich wpłat na kapitał zakładowy zgodnie z art. 474 § 2 i § 3 Kodeksu.
Reasumując:
w razie sprzedaży akcji po 1 groszu przestanie Pan być akcjonariuszem spółki,
tym samym utraci Pan prawo do udziału w majątku spółki jaki pozostanie po zakończeniu postępowania upadłościowego,
jako że posiadanie akcji nie stanowi tytułu do żądania od spółki w upadłości zapłaty ich ceny z dnia ogłoszenia upadłości (lub innego dnia), Pana działanie w postaci zgłoszenia wierzytelności nie spowoduje uznania tak zgłoszonej i uzasadnionej „wierzytelności”.
Pani Anna przez kilka lat inwestowała w spółkę technologiczną, wierząc w jej rozwój. Kiedy ogłoszono upadłość likwidacyjną, została z 80 tysiącami akcji, których wartość gwałtownie spadła. Po pół roku dowiedziała się, że akcje zostaną wykluczone z giełdy. Sprzedała je po 1 groszu, by odzyskać choć część kapitału. Złożyła również zgłoszenie wierzytelności, ale syndyk odmówił jej uwzględnienia — strata na giełdzie nie jest bowiem uznawana za wierzytelność wobec spółki.
Pan Marek kupił pakiet 50 tysięcy akcji spółki budowlanej. Po ogłoszeniu upadłości próbował sprzedać je na rynku, lecz zainteresowania nie było. Zdecydował się je zatrzymać, licząc na ewentualny udział w podziale majątku po zakończeniu postępowania. Po 6 miesiącach spółka została wykluczona z obrotu, a Marek odebrał dokument akcji w formie papierowej. Mimo wszystko nie uzyskał żadnych środków, bo cały majątek pochłonęło zaspokajanie wierzycieli.
Pani Krystyna, emerytka, kupiła akcje jako formę lokaty oszczędności. Gdy spółka zbankrutowała, dowiedziała się, że posiadanie akcji nie oznacza automatycznie prawa do pieniędzy, nawet jeśli spółka ma długi. W jej przypadku wartość akcji spadła niemal do zera, a po wycofaniu ich z giełdy pozostał jej tylko papierowy dokument. Była rozczarowana, ale zrozumiała, że inwestowanie na giełdzie wiąże się z ryzykiem, którego nie zabezpiecza nawet zgłoszenie wierzytelności.
Inwestowanie w akcje spółek publicznych wiąże się nie tylko z potencjałem zysków, ale również z ryzykiem utraty kapitału, zwłaszcza w przypadku upadłości likwidacyjnej. Po sześciu miesiącach od ogłoszenia upadłości spółki następuje automatyczne wykluczenie jej akcji z obrotu giełdowego oraz zniesienie ich dematerializacji. Akcjonariusze, którzy zdecydują się na sprzedaż akcji po symbolicznej cenie, przestają nimi być i tracą prawo do ewentualnego udziału w majątku pozostałym po likwidacji. Należy pamiętać, że strata na wartości akcji nie stanowi podstawy do zgłoszenia wierzytelności w postępowaniu upadłościowym, ponieważ posiadanie akcji nie czyni z akcjonariusza wierzyciela spółki.
Potrzebujesz pomocy prawnej w związku z upadłością spółki, posiadanymi akcjami lub innymi problemami inwestycyjnymi? Skorzystaj z naszej oferty porad prawnych online – szybko, wygodnie i bez wychodzenia z domu. Nasi prawnicy odpowiedzą na Twoje pytania, przeanalizują Twoją sytuację i wskażą możliwe rozwiązania. Pomagamy również w sporządzaniu pism – wszystko zdalnie, z pełnym profesjonalizmem i zachowaniem poufności.
1. Ustawa z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych - Dz.U. 2000 nr 94 poz. 1037
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Adam Dąbrowski
Radca prawny.
Zapytaj prawnika