• Autor: Wioletta Dyl
Czy reklamowanie sponsora na organizowanej przez stowarzyszenie imprezie wykracza poza działalność stowarzyszenia nieprowadzącego działalności gospodarczej? Chodzi o na przykład publikację logo, organizację stoiska wystawienniczego itp. Czy środki pozyskane w ten sposób mogą być przychodem na cele statutowe stowarzyszenia oraz czy stowarzyszenie może wystawić rachunek za reklamę na organizowanym przez siebie wydarzeniu?
Wyróżnia się zasadniczo dwa rodzaje stowarzyszeń: 1) zarejestrowane w Krajowym Rejestrze Sądowym, mające osobowość prawną, 2) zwykłe, nieposiadające osobowości prawnej.
Źródłami przychodów stowarzyszeń – zgodnie z postanowieniami art. 33 ustawy z dnia 7 kwietnia 1989 r. Prawo o stowarzyszeniach (Dz. U. z 2001 r. Nr 79, poz. 855 ze zm.) mogą być:
Zobacz też: Jak zamknąć stowarzyszenie
W przedstawionym zagadnieniu pozyskane kwoty pieniężne – w zamian za reklamę sponsora – należy uznać za przychody z działalności gospodarczej prowadzonej przez to stowarzyszenie. W myśl art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zm.):
„1. Przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art.14, są w szczególności:
1) otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe; (…).”
Przychody te pozyskane są z umowy sponsoringu. Umowa sponsoringu jest umową dwustronnie zobowiązującą, zawartą pomiędzy co najmniej dwoma podmiotami. Zatem obie strony zobowiązują się do wykonania jakiegoś świadczenia, które zobowiązane są w treści umowy wycenić. Ponadto obie strony winny dysponować dokumentami spełniającymi wymogi zawarte w przepisach art. 20 i 21 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694 ze zm.), tj. rachunkiem (fakturą) dokumentującą np. świadczenie usług reklamowych czy promocyjnych objętych treścią umowy. Co niestety jest niczym innym tylko prowadzeniem działalności gospodarczej. W myśl bowiem art. 3 pkt 9 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 ze zm.) – przez „działalność gospodarczą” należy rozumieć każdą działalność zarobkową w rozumieniu przepisów prawa działalności gospodarczej, wykonywanie wolnego zawodu, a także każdą inną działalność zarobkową wykonywaną we własnym imieniu i na własny lub cudzy rachunek, nawet gdy inne ustawy nie zaliczają tej działalności do działalności gospodarczej lub osoby wykonującej taką działalność – do przedsiębiorców.
Zgodnie z treścią art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 19 listopada 1999 r. Prawo działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 101, poz. 1178 ze zm.) działalnością gospodarczą w rozumieniu tej ustawy jest zarobkowa działalność wytwórcza, handlowa, budowlana, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i eksploatacja zasobów naturalnych, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły.
Zatem nie prowadząc działalności gospodarczej stowarzyszenie może przyjąć środki finansowe, ale wyłącznie jako darowiznę. W myśl art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego – przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku, tymczasem w niniejszej sprawie w zamian za przekazanie przez sponsora uzgodnionej kwoty, otrzymuje on prawo do reklamy, i znaku stowarzyszenia). Nie można niestety, nie prowadząc działalności gospodarczej zobowiązać się w umowie, że w zamian za środki wyświadcza się sponsorowi ustalone usługi np. reklamowe.
Zatem w opisanej sytuacji albo powinno się dokonać zmian statutu pod kątem możliwości prowadzenia działalności gospodarczej i dla rejestracji w KRS lub też dokonywać weryfikacji umów, które stowarzyszenie chce zawrzeć z podmiotami zainteresowanymi jego wsparciem, tj. zamiast umów sponsoringu zawierać umowę darowizny.
Proszę pamiętać, że organ nadzorujący, zgodnie z art. 28 Prawa o stowarzyszeniach w związku z art. 25, w razie stwierdzenia, że działalność stowarzyszenia jest niezgodna z prawem lub narusza postanowienia statutu w sprawach, o których mowa w art. 10 ust. 1, art. 10a ust. 1 i 3 i art. 10b, w zależności od rodzaju i stopnia stwierdzonych nieprawidłowości, może wystąpić o ich usunięcie w określonym terminie, udzielić ostrzeżenia władzom stowarzyszenia lub wystąpić do sądu na podstawie art. 29. Sąd, na wniosek organu nadzorującego lub prokuratora, może natomiast udzielić upomnienia władzom stowarzyszenia, uchylić niezgodną z prawem lub statutem uchwałę stowarzyszenia lub rozwiązać stowarzyszenie, jeżeli jego działalność wykazuje rażące lub uporczywe naruszanie prawa albo postanowień statutu i nie ma warunków do przywrócenia działalności zgodnej z prawem lub statutem.
Niemniej spotyka się i takie stanowisko, że eksponowanie logo firmy w zamian za opłatę nie jest traktowane jako działalność odpłatna, a więc nie byłoby też tu pojęcia usługi. Zatem tylko w sytuacji, gdyby chcieć opierać budżet stowarzyszenia wyłącznie na środkach ze sponsoringu, należy rozpocząć działalność gospodarczą polegającą na świadczeniu usług reklamowych.
Na festynie lokalnym
Stowarzyszenie „Nasza Wieś” zorganizowało festyn rodzinny z okazji Dnia Dziecka. Na wydarzenie zaproszono lokalną piekarnię, która przekazała ciasta i napoje w zamian za możliwość ustawienia stoiska z banerem reklamowym i rozdawania ulotek. W umowie zawarto konkretne świadczenia reklamowe, a piekarnia przekazała określoną kwotę na konto stowarzyszenia. To wywołało konieczność rejestracji działalności gospodarczej przez stowarzyszenie.
W zamian za wsparcie sprzętowe
Stowarzyszenie sportowe „Sprint” otrzymało od firmy produkującej sprzęt sportowy nowe koszulki i piłki. W zamian na meczach i treningach pojawiły się banery z logo sponsora. Dodatkowo firma została oznaczona w mediach społecznościowych jako partner wydarzeń. Umowa zawierała konkretne ustalenia promocyjne, co oznaczało dla stowarzyszenia prowadzenie działalności gospodarczej, mimo że nie miało zarejestrowanej takiej działalności.
Logo na plakacie — jako darowizna
Stowarzyszenie „Zielony Zakątek” organizowało plenerowe kino letnie. Jedna z lokalnych firm przekazała darowiznę na cele statutowe bez oczekiwania wzajemnych świadczeń. Logo firmy umieszczono na plakacie wydarzenia, ale bez podpisanej umowy i bez zapewnienia konkretnych świadczeń reklamowych. Taka sytuacja została potraktowana jako jednostronna darowizna, niewymagająca rejestracji działalności gospodarczej.
Reklamowanie sponsora przez stowarzyszenie może stanowić działalność gospodarczą, jeśli wiąże się z konkretnym świadczeniem wzajemnym – jak publikacja logo, udostępnienie stoiska czy promocja w mediach. W takim przypadku konieczne jest zarejestrowanie działalności gospodarczej i prowadzenie odpowiedniej dokumentacji. Jeśli jednak sponsor przekaże środki w formie darowizny, bez oczekiwania usług reklamowych w zamian, stowarzyszenie może przyjąć je bez rejestracji działalności. Kluczowe jest właściwe rozróżnienie formy współpracy oraz dostosowanie jej do przepisów prawa i statutu organizacji.
Potrzebujesz pewnej i szybkiej pomocy prawnej? Skorzystaj z naszych porad online – bez wychodzenia z domu, w dogodnym dla Ciebie czasie. Nasi doświadczeni prawnicy udzielają rzetelnych odpowiedzi na pytania dotyczące stowarzyszeń, umów, podatków i wielu innych zagadnień prawnych. Napisz do nas, a otrzymasz konkretną i zrozumiałą opinię prawną dostosowaną do Twojej sytuacji.
1. Ustawa z dnia 7 kwietnia 1989 r. Prawo o stowarzyszeniach - Dz.U. 1989 nr 20 poz. 104
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Wioletta Dyl
Radca prawny, absolwentka prawa na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Wrocławskiego. Udziela porad prawnych z zakresu prawa autorskiego, nowych technologii, ochrony danych osobowych, a także prawa konkurencji, podatkowego i pracy. Zajmuje się również sporządzaniem regulaminów oraz umów, szczególnie z zakresu e-biznesu i prawa informatycznego, które jest jej pasją. Posiada kilkudziesięcioletnie doświadczenie prawne, obecnie prowadzi własną kancelarię prawną.
Zapytaj prawnika