• Autor: Paulina Olejniczak-Suchodolska
Stosunek pracy kończy się 30 czerwca i w czerwcu skończę 65 lat. Jestem członkiem rady nadzorczej o kadencji, która kończy się z końcem roku. Czy mogę przejść na emeryturę z dniem 1 lipca, będąc członkiem rady nadzorczej?
Samo członkostwo w radzie nadzorczej nie jest przeszkodą do przejścia na emeryturę. Jeżeli umowa o pracę dotyczyła pełnienia funkcji członka rady nadzorczej, to z pewnością wywoła to skutki w sferze korporacyjnej podmiotu, w którym pełniła Pani tę funkcję. Jeżeli wraz z zakończeniem umowy o pracę członka rady nadzorczej ustanie przychód z tego tytułu, nie widzę utrudnień ze strony ZUS-u w uzyskaniu prawa do emerytury.
Zobacz też: Czy rencista może prowadzić działalność gospodarczą
Jeżeli jednak umowa o pracę dotyczy innej sfery Pani działalności, a pełnienie funkcji członka rady nadzorczej na innej podstawie generuje po Pani stronie przychód (pełni Pani tę funkcję odpłatnie), to zastosowanie będzie mieć przepis art. 104 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Zgodnie z jego treścią „prawo do emerytury lub renty ulega zawieszeniu lub świadczenia te ulegają zmniejszeniu w razie osiągania przez emeryta lub rencistę przychodu z tytułu działalności podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia społecznego, o której mowa w art. 104 ust. 2”.
Zgodnie zaś z owym ustępem drugim „za działalność podlegającą obowiązkowi ubezpieczenia społecznego, o której mowa w ust. 1, uważa się zatrudnienie, służbę lub inną pracę zarobkową albo prowadzenie pozarolniczej działalności”. Jako że pełnienie funkcji członka rady nadzorczej za wynagrodzeniem należy uznać za inną pracę zarobkową w rozumieniu art. 104 ust. 2, która generuje obowiązek ubezpieczeń emerytalnego i rentowych (tak np. w wyroku SN z dnia 2 lutego 2014 r., sygn. akt II UK 274/13), to ilekroć członek rady nadzorczej ma ustalone prawo do emerytury – jego przychód z tytułu pełnienia tej funkcji powinien być brany pod uwagę przy ocenie tego, czy prawo do emerytury nie ulega zawieszeniu bądź świadczenie to nie ulega zmniejszeniu.
Art. 104 ust. 7 wskazuje, że prawo do emerytury, renty z tytułu niezdolności do pracy oraz renty rodzinnej, do której uprawniona jest jedna osoba, ulega zawieszeniu w razie osiągania przychodu w kwocie wyższej niż 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy, ostatnio ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego. Z kolei ustęp 8 wskazuje, że „w razie osiągania przychodu w kwocie przekraczającej 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy, ostatnio ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, nie wyżej jednak niż 130% tej kwoty, świadczenie ulega zmniejszeniu o kwotę przekroczenia, nie większą jednak niż kwota maksymalnego zmniejszenia obowiązująca w dniu 31 grudnia 1998 r. w wysokości:
1) 24% kwoty bazowej obowiązującej przy ostatniej waloryzacji w 1998 r. – dla emerytury lub renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy;
2) 18% kwoty bazowej, o której mowa w pkt 1 – dla renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy;
3) 20,4% kwoty bazowej, o której mowa w pkt 1 – dla renty rodzinnej, do której uprawniona jest jedna osoba”.
Niemniej, zgodnie z art. 103 ust. 2 „powyższych zasad nie stosuje się do emerytów, którzy osiągnęli wiek emerytalny 60 lat (kobiety) lub 65 lat (mężczyźni)”. Jednakże art. 103a wskazuje, że „prawo do emerytury ulega zawieszeniu bez względu na wysokość przychodu uzyskiwanego przez emeryta z tytułu zatrudnienia kontynuowanego bez uprzedniego rozwiązania stosunku pracy z pracodawcą, na rzecz którego wykonywał je bezpośrednio przed dniem nabycia prawa do emerytury, ustalonym w decyzji organu rentowego”.
Podsumowując, zarówno w sytuacji, gdy umowa o pracę dotyczyła pełnienia funkcji członka rady nadzorczej, jak i gdy umowa o pracę dotyczy innej sfery Pani działalności, a pełnienie funkcji członka rady nadzorczej na innej podstawie generuje po Pani stronie przychód ma Pani prawo do emerytury. Przy tej drugiej opcji, z uwagi na osiągnięcie powszechnego wieku emerytalnego, Pani emerytura nie może ulec obniżeniu mocą art. 103 ust. 2 ustawy o emeryturach i rentach z FUS.
Natomiast jeśli doprecyzuje Pani sytuację prawną i prześle statut podmiotu, w którym Pani zasiada, to wtedy opinia może zostać doprecyzowana. Na ten moment nie widzę żadnego „haczyka” czy kruczka prawnego, ale nie wiem, jakie jest rozwiązanie w spółce po rozwiązaniu umowy o pracę, skoro trwa kadencja. To zaś będzie ewentualnie kluczowe w tejże sprawie.
Maria, kończąc 65 lat i zamykając swój etap zawodowy jako dyrektor finansowy, zastanawiała się, czy może przejść na emeryturę, mimo że jej kadencja w radzie nadzorczej trwała jeszcze pół roku. Po sprawdzeniu przepisów dowiedziała się, że sama obecność w radzie tego nie blokuje. W związku z tym spokojnie złożyła wniosek o emeryturę i zaczęła nowy etap życia, nadal nadzorując prace rady.
Andrzej przez lata pracował jako główny inżynier w spółce, a równocześnie pełnił funkcję w radzie nadzorczej za wynagrodzeniem. Gdy skończył 65 lat, rozwiązał umowę o pracę i przeszedł na emeryturę. Mimo że dochody z rady nadzorczej dalej wpływały na jego konto, wiedział, że dzięki osiągnięciu wieku emerytalnego nie wpłynie to na zawieszenie świadczenia.
Ewa, zanim osiągnęła wiek emerytalny, dokładnie przeanalizowała swoją sytuację. Wiedziała, że jeżeli pozostanie w zatrudnieniu bez rozwiązania umowy o pracę, emerytura mogłaby zostać zawieszona. Dlatego najpierw zakończyła stosunek pracy, a dopiero potem zaczęła procedurę przejścia na emeryturę, spokojna o to, że jej wynagrodzenie z tytułu członkostwa w radzie nie wpłynie na wypłatę świadczenia.
Samo członkostwo w radzie nadzorczej nie stoi na przeszkodzie przejściu na emeryturę, nawet jeśli kadencja jeszcze trwa. Kluczowe jest zakończenie stosunku pracy i osiągnięcie powszechnego wieku emerytalnego – wówczas przychody z tytułu pełnienia funkcji w radzie nie wpływają na zawieszenie ani zmniejszenie świadczenia. Istotne jednak, by nie kontynuować zatrudnienia u tego samego pracodawcy bez jego uprzedniego rozwiązania, bo może to spowodować zawieszenie prawa do emerytury. Każda sytuacja może mieć swoje niuanse, dlatego warto ją przeanalizować indywidualnie.
Potrzebujesz indywidualnej porady prawnej w podobnej sprawie? Skontaktuj się z nami online – szybko i wygodnie otrzymasz odpowiedź dopasowaną do Twojej sytuacji. Nasi prawnicy analizują każdą sprawę szczegółowo i jasno wyjaśniają, co można zrobić. Zadaj pytanie o swoją emeryturę, pracę, członkostwo w radzie nadzorczej czy inne kwestie – jesteśmy tu, by pomóc.
1. Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych - Dz.U. 1998 nr 162 poz. 1118
2. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 lutego 2014 r., sygn. akt II UK 274/13
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Paulina Olejniczak-Suchodolska
Radca prawny, absolwentka Wydziału Prawa na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. Ukończyła aplikację radcowską przy Okręgowej Izbie Radców Prawnych w Warszawie. Doświadczenie zawodowe zdobywała współpracując z kancelariami prawnymi. Specjalizuje się głównie w prawie gospodarczym, prawie pracy, prawie zamówień publicznych, a także w prawie konsumenckim i prawie administracyjnym. Obecnie prowadzi własną kancelarię radcowską oraz obsługuje spółki i instytucje państwowe.
Zapytaj prawnika