Odejście wspólnika ze spółki cywilnej na emeryturę

Odejście ze spółki – wypowiedzenie udziału

Odpowiadając na Pana pytanie, wyjaśniam, że jeżeli jeden ze wspólników spółki chce ją opuścić, standardowym rozwiązaniem jest wypowiedzenie przez niego swojego udziału, choć oczywiście może to mieć miejsce w uzgodnieniu z pozostałymi wspólnikami spółki. Generalnie przepis art. 869 Kodeksu cywilnego stanowi:

„§ 1. Jeżeli spółka została zawarta na czas nieoznaczony, każdy wspólnik może z niej wystąpić wypowiadając swój udział na trzy miesiące naprzód na koniec roku obrachunkowego.

§ 2.Z  ważnych powodów wspólnik może wypowiedzieć swój udział bez zachowania terminów wypowiedzenia, chociażby spółka była zawarta na czas oznaczony. Zastrzeżenie przeciwne jest nieważne”.

Jeżeli rokiem obrotowym jest rok kalendarzowy, to wypowiedzenie odniosłoby skutek właśnie na dzień 31 sierpnia.

Aby spółka z 4 wspólnikami się rozwiązała, to wypowiedzenie takie musiałoby złożyć 3 wspólników. Względnie po wypowiedzeniu przez Pana pozostali wspólnicy musieliby podjąć uchwałę o rozwiązaniu spółki.

Wystąpienie ze spółki cywilnej – wygaśnięcie stosunku prawnego

Wystąpienie ze spółki cywilnej przewidziane w art. 869 Kodeksu cywilnego jako wypowiedzenie stanowi typowy sposób rozwiązania – z woli jednej ze stron – stosunku prawnego o charakterze ciągłym. Prawo wypowiedzenia udziału w spółce cywilnej przysługuje każdemu wspólnikowi. Skutkiem takiego wypowiedzenia nie jest rozwiązanie umowy spółki, lecz jedynie wygaśnięcie stosunku prawnego spółki wobec wypowiadającego wspólnika.

Kontynuacja działalności przez spółkę po odejściu wspólnika na emeryturę

W przypadku kontynuacji działalności spółki przez pozostałych wspólników wypowiedzenie udziału stanowi podstawę do rozliczeń z występującym wspólnikiem. Do rozliczeń z występującym wspólnikiem zastosowanie znajduje przepis art. 871 Kodeksu cywilnego, czyli wspólnikowi wypłaca się w pieniądzu wartość jego wkładu oznaczoną w umowie spółki i taką część wartości wspólnego majątku pozostałego po odliczeniu wartości wkładów wszystkich wspólników, jaka odpowiada stosunkowi, w którym występujący wspólnik uczestniczył w zyskach spółki, ale oczywiście nie musi Pan od spółki się domagać wypłaty – można uzgodnić, że takiej wypłaty nie będzie np. w uchwale podjętej po wypowiedzeniu.

Aby nie być gołosłowną, przywołam Panu stosowany wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 14 marca 2017 r., sygn. akt I ACa 376/16:

„Wspólnicy mogą w umowie lub uchwale określić odmienne zasady rozliczania wspólnika, który występuje ze spółki. Skoro zaś reguły art. 871 k.c. mogą być zmienione w umowie lub w uchwale to nie może tez budzić żadnych wątpliwości to, że po ustaniu udziału w spółce ustępujący wspólnik może zawrzeć odrębną umowę dotyczącą rozliczenia jego udziału z odstępstwem od reguł określonych art. 871 k.c. Kompetencję stron do zawarcia takiej umowy wyprowadzić należy z ogólnej zasady swobody umów (art. 353¹ k.c.)”.

Wypowiedzenie umowy spółki

Wypowiedzenie umowy spółki stanowi jednostronne oświadczenie woli, którego należy dokonać na piśmie i złożyć wszystkim pozostałym wspólnikom. Można je z związku z faktem, że jest to rodzina, złożyć z datą przed 1 październik (październik – grudzień to okres wypowiedzenia) i spółka nadal będzie istnieć z 3 wspólnikami, wydaje się to najsensowniejszym wyjściem.

Jeżeli do spółki należy nieruchomość, to wypowiedzenie powinno być złożone z podpisem notarialnie poświadczonym, albowiem Sąd Najwyższy w uchwale z 10.06.2011 r., sygn. akt III CZP 135/10 SN stwierdził, że wypowiedzenie udziału wspólnika w spółce cywilnej, gdy majątek wspólny obejmuje nieruchomość, nie wymaga aktu notarialnego. Wystarczającą podstawą wykreślenia z księgi wieczystej wspólnika występującego ze spółki jest jego oświadczenie o wypowiedzeniu udziału w spółce złożone na piśmie z podpisem notarialnie poświadczonym.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
2. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 14 marca 2017 r., sygn. akt I ACa 376/16

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.