Wejście do spółki cywilnej - jak się zabezpieczyć?

Solidarna odpowiedzialność wspólników za długi spółki

Odpowiadając na Pana pytanie, rozumiem, że zamierza Pan przystąpić do spółki, a dotychczasowy wspólnik, a konkretnie jeden z nich, ma zamiar z niej wystąpić. Wyjaśniam, że generalna reguła wynikająca z art. 864 Kodeksu cywilnego określa, że za zobowiązania spółki wspólnicy odpowiedzialni są solidarnie. Przy czym ta odpowiedzialność obejmuje czas uczestnictwa w spółce, nawet gdy jakieś długi są dochodzone już po ustąpieniu wspólnika; z czego nie zwalnia wobec wierzycieli umowa między ustępującym wspólnikiem a pozostałymi wspólnikami.

Zgodnie z treścią przepisu odpowiedzialność dotyczy wszystkich zobowiązań związanych z działalnością spółki — bez względu na ich źródło – i obejmują także zobowiązania, które umocowane są w przepisach niemieszczących się w prawie cywilnym, jak np. właśnie odpowiedzialność za zobowiązania podatkowe.

Jak wyjaśniono w wyroku Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 6 września 2018 r., sygn. akt I AGa 178/18, „odpowiedzialność na podstawie art. 864 Kodeksu ponoszą zarówno aktualni, jak również byli wspólnicy spółki cywilnej, przy czym w stosunku do tych ostatnich istotne jest ustalenie, że w okresie powstania zobowiązania byli oni wspólnikami spółki cywilnej”.

Umowa wspólników – skuteczna tylko między nimi

Taka umowa zawarta między wspólnikami spółki w zakresie przejęcia lub zwolnienia z odpowiedzialności majątkowej za zobowiązania spółki wywiera skutki prawne jedynie między nimi (np. w zakresie regresu). Nie powoduje natomiast żadnych skutków prawnych w stosunku do osób trzecich, a w tym wierzycieli (tak Sąd Apelacyjny w wyroku z dnia 20 czerwca 1995 r., sygn. akt I Acr 285/95). Proszę zatem mieć na uwadze, że w interesie ustępującego wspólnika jest zapłata długów, które obecnie ciążą na spółce (w zasadzie na wspólnikach).

Zapis w umowie dotyczący długów i wynagrodzenia

Tym niemniej, odpowiadając ściśle na Pana pytania, możliwy jest zapis w umowie, że wynagrodzenie, jakie Pan płaci, ma zostać wpłacone na rachunki osób trzecich, takie rozwiązania są praktykowane bardzo często. Trzeba po prostu zapisać, że wynagrodzenie w takiej a takiej kwocie płatne będzie w następujący sposób – w kwocie 1000 zł na rachunek bankowy ustępującego wspólnika, w kwocie 2,5 tysiąca złotych na konto US nr … itd.

Niestety z punktu widzenia prawa tak to wygląda, że Pan odpowiada za całość długu (i to nie tylko za to, co przypada na ustępującego wspólnika) solidarnie z ustępującym i drugim wspólnikiem, a dopiero jak Pan dług spłaci, ma Pan prawo regresu w takim stopniu, jak dany wspólnik uczestniczył w stratach spółki. Dlatego też uznać należy, że rzeczywiście odpowiada Pan za całość długu – przynajmniej z punktu widzenia wierzycieli.

Zabezpieczenie przed długami przez nowego wspólnika

Dlatego aby mieć pewność, że nie będzie Pan i tak musiał płacić całości długu, powinien Pan raczej w umowie ze wspólnikiem ująć całość długu, bo jeszcze raz powtarzam, że i tak wszyscy trzej odpowiadacie za te długi, Pan jako nowy wspólnik też. Odpowiedzialność solidarna z kolei oznacza, że wierzyciel może dochodzić zapłaty całości długu, np. od tylko jednego ze wspólników, a w momencie gdy ktoś całość długu ureguluje, powstanie roszczenie regresowe do pozostałych współdłużników.

Mie ma znaczenia użycie słowa w umowie, jest to tak naprawdę obojętne. Ważne jest tylko to, aby – jak Pan przystąpi do spółki – długów nie było, bo te i tak obciążać będą Pana, więc należy je spłacić i jeżeli jest to możliwe, najlepiej przy zawieraniu umowy. Jeżeli długi te zostaną spłacone, to nazewnictwo — czy to wynagrodzenie, czy spłata długów za byłego wspólnika — nie będzie mieć znaczenia.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
2. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 6 września 2018 r., sygn. akt I AGa 178/18
3. Wyrok Sądu Apelacyjnego z dnia 20 czerwca 1995 r., sygn. akt I Acr 285/95

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.