Przekazanie firmy z ojca na syna

Z problemem przekazania firmy w postaci darowizny zwrócił się do nas Pan Mariusz. Oto problem jaki opisał:"Tata prowadzi firmę zajmującą się dystrybucją gazu butlowego, ma też sklep wielobranżowy. Pod koniec roku przechodzi na emeryturę i chciałby przekazać firmę mnie, swojemu synowi. Obecnie jestem u niego zatrudniony. Jak najkorzystniej przekazać (przepisać) taką firmę?"

Dokonanie darowizny przedsiębiorstwa

W takim przypadku najkorzystniejszym podatkowo rozwiązaniem będzie dokonanie darowizny całego przedsiębiorstwa.

W myśl przepisów Kodeksu cywilnego (K.c.) poprzez przedsiębiorstwo rozumie się zorganizowany zespół składników niematerialnych i materialnych przeznaczony do prowadzenia działalności gospodarczej. W kwestii przekazania takiego przedsiębiorstwa członkowi najbliższej rodziny najkorzystniejszym rozwiązaniem będzie darowizna.

Po pierwsze wskazać należy, że taka darowizna nie będzie opodatkowana podatkiem VAT. Jak bowiem stanowi art. 6 ust. 1 ustawy o VAT przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Czynność darowizny nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, lecz co do zasady podatkiem od spadków i darowizn.

Zobacz też: Przepisanie firmy na inną osobę

Darowizna przedsiębiorstwa na rzecz syna a podatek od spadków i darowizn

Jednak darowizna przedsiębiorstwa synowi korzystać będzie ze zwolnienia od podatku od spadków i darowizn, o którym mowa w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn. Przepis ten stanowi, że nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę podlega zwolnieniu od tego podatku pod warunkiem powiadomienia urzędu skarbowego o dokonanej transakcji. W celu skorzystania z tego zwolnienia należy pamiętać o dopełnieniu obowiązku zgłoszenia nabycia przedsiębiorstwa właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego na formularzu SD-Z2 w terminie sześciu miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego.

Darowizna przedsiębiorstwa w formie aktu notarialnego

Jeżeli w skład przedsiębiorstwa wchodzi nieruchomość, to darowizna będzie musiała zostać przeprowadzona w formie aktu notarialnego. W takim przypadku zgłoszenia do urzędu skarbowego dokonuje notariusz. Potwierdzają to organy podatkowe w udzielanych wyjaśnieniach. Tytułem przykładu wskazać można interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 16 maja 2011 r., IPPB2/436-82/11-2/AF, w której czytamy, że: „W przypadku, gdy umowa darowizny przedsiębiorstwa zostanie sporządzona w formie aktu notarialnego na wnioskodawcy nie będzie ciążył obowiązek zgłoszenia jej do urzędu skarbowego”.

Pierwszym krokiem jest sporządzenie umowy darowizny.

Darowizna przedsiębiorstwa zawarta w zwykłej formie pisemnej

O ile w skład przedsiębiorstwa nie wchodzą nieruchomości, możliwe jest zawarcie umowy darowizny w zwykłej formie pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi oraz jej wykonanie. Jeżeli w skład przedsiębiorstwa wchodzą nieruchomości, należy udać się do notariusza i sporządzić umowę darowizny w formie aktu notarialnego.

Po sporządzeniu umowy darowizny należy udać się do urzędu skarbowego i zgłosić darowiznę na druku SD-Z2. Należy tego dokonać w ciągu 6 miesięcy od dnia sporządzenia umowy darowizny. Spowoduje to całkowite zwolnienie z podatku od spadków i darowizn. Jeżeli umowa darowizny będzie sporządzona u notariusza, nie trzeba nic zgłaszać do urzędu skarbowego. Wszystkie czynności załatwia notariusz.

Darowizna przedsiębiorstwa a podatek dochodowy

Darowizna nie podlega również podatkowi dochodowemu od osób fizycznych, ponieważ jak stanowi art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy PIT – podatku dochodowego nie stosuje się do przychodów uzyskanych z tytułu darowizny.

Przyjmujący darowiznę przedsiębiorstwa musi również dopełnić koniecznych formalności, które umożliwią dalsze prowadzenie firmy. W pierwszej kolejności osoba przejmująca przedsiębiorstwo, która wcześniej nie prowadziła firmy, powinna zarejestrować działalność. W tym celu należy uzyskać wpis w ewidencji działalności gospodarczej (w urzędzie miasta lub gminy według miejsca zamieszkania).

Formalne przekazanie przedsiębiorstwa po dokonaniu darowizny

Formalne przekazanie przedsiębiorstwa należy udokumentować protokołem przekazania będącym załącznikiem do umowy darowizny. Taki protokół zawiera szczegółową specyfikację poszczególnych składników majątku tego przedsiębiorstwa w ujęciu ilościowym i wartościowym, m.in. towarów handlowych (z podaniem cen zakupu), wyposażenia (z podaniem wartości początkowej), środków trwałych (z podaniem wartości początkowej i dokonanych odpisów amortyzacyjnych).

Towary handlowe otrzymane przez Pana w sposób nieodpłatny (w drodze darowizny) nie mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów w prowadzonej przez Pana działalności gospodarczej.

Powyższe potwierdził w interpretacji indywidualnej z 15 stycznia 2009 r. nr ILPB1/415-862/08-4/AA, Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu: „skoro nabycie towarów handlowych nastąpiło nieodpłatnie, tj. zostały przejęte po przedsiębiorstwie zmarłej żony, to wartość tych towarów nie może być zaliczona do kosztów uzyskania przychodów prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej, albowiem nie została spełniona jedna z przesłanek wynikająca z ww. art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.”.

Oznacza to, że nie może Pan otrzymanych w darowiźnie towarów uznać za koszt podatkowy.

Podsumowując, darowizna przedsiębiorstwa jest bardzo korzystnym rozwiązaniem, ponieważ nie podlega pod podatek VAT ani pod podatek dochodowy, a dzięki zwolnieniu całkowitemu możliwe jest również uniknięcie zapłaty podatku od spadków i darowizn.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
2. Ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - Dz.U. 2004 nr 54 poz. 535
3. Ustawa z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn - Dz.U. 1983 nr 45 poz. 207
4. Interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 16 maja 2011 r., IPPB2/436-82/11-2/AF
5. Interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 15 stycznia 2009 r. nr ILPB1/415-862/08-4/AA

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.