• Autor: Marcin Sądej
Prowadzę działalność w zakresie importu motocykli. Czy jeżeli kupię np. motocykl za granicą na aukcji i mam na niego klienta w Polsce, to czy mogę wystawić fakturę sprzedaży przed sprowadzeniem pojazdu, przejechaniem polskiej granicy?
Przedstawiony problem jest związany z fakturą, więc należy przeprowadzić analizę na gruncie ustawy VAT. Czynnością opodatkowaną jest dostawa towarów, która zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy VAT jest rozumiana jako przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel.
Zasadniczo dla celów powstania obowiązku podatkowego dokonanie czynności następuje z chwilą jej faktycznego dokonania, za wyjątkiem przypadków, w których przepisy ustawy określają wprost ten moment. W konsekwencji postanowienia umów cywilnoprawnych o uznaniu dostawy towarów za dokonaną pozostają bez znaczenia dla celów powstania obowiązku podatkowego, mogą pełnić jedynie funkcję pomocniczą w przypadku zaistnienia wątpliwości.
Tym samym należy stwierdzić, że w przypadku dostawy towarów dokonanie dostawy następuje z chwilą przeniesienia prawa do rozporządzania nimi jak właściciel.
W przypadku, gdy kilka podmiotów dokonuje dostawy tego samego towaru w ten sposób, że pierwszy z nich wydaje towar bezpośrednio ostatniemu w kolejności nabywcy, uznaje się, że dostawy towarów dokonał każdy z podmiotów. Obowiązek podatkowy u każdego dostawcy powstanie z chwilą dokonania dostawy na rzecz jego nabywcy, tj. z chwilą przeniesienia prawa do rozporządzania towarem jak właściciel. Co do zasady będzie to miało miejsce z chwilą fizycznego wydania towaru. Jeżeli jednak przed fizycznym wydaniem towaru dojdzie do przeniesienia na nabywcę prawa do rozporządzania towarem jak właściciel, wówczas obowiązek podatkowy powstanie z tą chwilą.
Trzeba pamiętać, że podatek VAT ma charakter terytorialny, co oznacza, że opodatkowaniu podlegają wyłącznie te czynności, które są dokonane na terytorium Polski. Takie czynności należy udokumentować FV.
W opisanym przypadku miejsce opodatkowania określa art. 22 ust. 4 ustawy VAT. Przepis ten podaje, że w przypadku, gdy miejscem rozpoczęcia wysyłki lub transportu towarów jest terytorium państwa trzeciego, dostawę towarów dokonywaną przez podatnika lub podatnika podatku od wartości dodanej, który jest również podatnikiem z tytułu importu albo zaimportowania tych towarów, uważa się za dokonaną na terytorium państwa członkowskiego importu albo zaimportowania tych towarów.
Jeżeli zatem importuje Pan towar do Polski we własnym imieniu, a następnie sprzedaje towar polskiemu nabywcy, to miejscem opodatkowania takiej transakcji jest Polska.
Drugą okolicznością, którą należy ustalić, jest określenie momentu powstania obowiązku podatkowego. Zgodnie z art. 19a ust. 1 ustawy VAT obowiązek podatkowy powstaje w momencie dokonania dostawy towarów.
Jak czytamy w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 03.11.2016 r., nr IBPP2/4512-549/16-3/IK:
„Strony umowy dokonując czynności sprzedaży winny wybrać taki sposób wydania i odebrania towaru, aby zapewnić jego całość i nienaruszalność. Dokonanie dostawy towarów następuje z chwilą przeniesienia prawa do rozporządzenia nimi jak właściciel. Przykładowo, gdy towar jest wydawany bezpośrednio nabywcy lub osobie przez niego wskazanej - dokonanie dostawy towaru następuje z chwilą jego wydania. Z wydaniem towaru przez dostawcę łączy się istotny skutek dokonania sprzedaży towarów, polegający m.in. na przejściu na odbiorcę korzyści i ciężarów związanych z towarem oraz ryzyka przypadkowej utraty lub uszkodzenia towaru. Chwilą decydującą o przejściu na odbiorcę korzyści i ciężarów związanych z towarem oraz ryzyka przypadkowej utraty lub uszkodzenia towaru jest, co do zasady, wydanie towaru.
Ponadto należy wyraźnie podkreślić, że dla celów powstania obowiązku podatkowego dokonanie czynności następuje z chwilą jej faktycznego dokonania, za wyjątkiem przypadków, w których przepisy ustawy określają wprost ten moment. W konsekwencji postanowienia umów cywilnoprawnych o uznaniu dostawy towarów za dokonaną pozostają bez znaczenia dla celów powstania obowiązku podatkowego, mogą pełnić jedynie funkcję pomocniczą w przypadku zaistnienia wątpliwości.
Tym samym należy stwierdzić, że w przypadku dostawy towarów dokonanie dostawy następuje z chwilą przeniesienia prawa do rozporządzania nimi jak właściciel”.
W mojej ocenie jeżeli to Pan jest importerem towaru (motocykla z zagranicy), to w tym zakresie do momentu przekroczenia polskiej granicy prawo do rozporządzania towarem pozostaje po Pana stronie. W konsekwencji w mojej opinii w tym przypadku dostawa towaru następuje z dniem faktycznego wydania towaru.
Zgodnie z art. 106i ustawy VAT faktura ma być wystawiona do 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu dokonania dostawy. Faktura może być również wystawiona 30 dni przed dokonaniem dostawy.
Ponadto w powyższej interpretacji organ wskazał:
„Mając więc na uwadze powyższe wskazania, należy stwierdzić, że obowiązek podatkowy dla dostawy na rzecz ostatecznego odbiorcy w Polsce powstaje z chwilą przeniesienia na nabywcę prawa do rozporządzania towarem jak właściciel, jednakże nie można zgodzić się z Wnioskodawcą, że podatnicy mają możliwość kształtowania momentu dokonania dostawy poprzez zasadę swobody zawierania umów. Ustalone warunki dokonywania dostaw Incoterms mogą pełnić jedynie funkcję pomocniczą w przypadku zaistnienia wątpliwości, ale jako postanowienia umów cywilnoprawnych nie mogą decydować o uznaniu dostawy towarów za dokonaną i pozostają bez znaczenia dla celów powstania obowiązku podatkowego”.
W mojej ocenie w przypadku dokonania sprzedaży motocykla ostatecznemu nabywcy do powstania momentu obowiązku podatkowego dochodzi w chwili fizycznego wydania towaru. Jeżeli zatem jest Pan pewien, że do wydania towaru dojdzie, to może Pan wystawić fakturę do 30 dni przed określonym terminem.
Przykładowo rozpoczyna Pan import motocykla w dniu 2 stycznia. Towar ma przekroczyć Polską granicę w dniu 30 stycznia. Ma Pan kupca w Polsce, z którym podpisuje Pan umowę kupna w dniu 15 stycznia – i w tej umowie określa Pan, że dostawa towaru nastąpi w dniu 2 lutego. W takim przypadku może Pan wystawić fakturę 15 stycznia (w czasie, gdy motocykl wciąż jest w procedurze importu), ponieważ moment powstania obowiązku podatkowego powstaje w dniu 2 lutego, zatem FV można wystawić do 30 dni przed, czyli FV wystawiona 15 stycznia jest FV prawidłowa.
Klient zdecydowany na zakup jeszcze przed importem
Andrzej prowadzi firmę importującą motocykle z Włoch. W styczniu znalazł na aukcji Ducati, które idealnie odpowiadało oczekiwaniom jego stałego klienta, Marcina. Marcin podpisał umowę kupna z datą dostawy 10 lutego. Choć motocykl jeszcze nie opuścił Włoch, Andrzej – mając pewność, że towar trafi do Polski – wystawił fakturę sprzedaży 15 stycznia. Wszystko odbyło się zgodnie z przepisami, bo faktura została wystawiona w dopuszczalnym terminie – do 30 dni przed dostawą.
Motocykl w drodze, ale klient naciska na fakturę
Basia znalazła kupca na Harley’a zakupionego w USA. Motocykl był już w transporcie morskim, ale jeszcze nie dotarł do portu w Hamburgu. Klient potrzebował faktury, by skorzystać z finansowania zakupu. Basia, wiedząc, że motocykl fizycznie zostanie wydany klientowi dopiero za dwa tygodnie, wystawiła fakturę z wyprzedzeniem. Miała do tego prawo, bo zgodnie z przepisami VAT faktura może być wystawiona do 30 dni przed rzeczywistą dostawą towaru.
Szybki zakup na aukcji i natychmiastowy klient
Tomasz kupił na niemieckiej aukcji używany motocykl BMW. Jeszcze tego samego dnia zadzwonił do niego klient, który zdecydował się na zakup. Umowa została podpisana z datą dostawy za trzy tygodnie – po planowanym przyjeździe motocykla do Polski. Tomasz wystawił fakturę już następnego dnia po aukcji. To było legalne – mimo że motocykl nie przekroczył jeszcze granicy – ponieważ dostawa nastąpi dopiero później, a faktura została wystawiona we właściwym oknie czasowym.
W przypadku importu motocykli z zagranicy wystawienie faktury sprzedaży przed fizycznym sprowadzeniem pojazdu do Polski jest dopuszczalne, ale tylko pod określonymi warunkami. Kluczowe znaczenie ma moment przeniesienia prawa do rozporządzania towarem jak właściciel – to wtedy powstaje obowiązek podatkowy. Faktura może być wystawiona maksymalnie na 30 dni przed tą chwilą. Należy jednak pamiętać, że samo podpisanie umowy czy deklaracja stron nie przesądza o dokonaniu dostawy – liczy się faktyczne wydanie pojazdu. W praktyce oznacza to, że mimo wcześniejszej faktury, podatek VAT rozliczamy dopiero w momencie przekroczenia przez motocykl granicy i przekazania go nabywcy.
Potrzebujesz pomocy w zakresie podatków, importu pojazdów lub interpretacji przepisów? Skorzystaj z naszej oferty porad prawnych online – szybko, wygodnie i bez wychodzenia z domu. Nasi doświadczeni prawnicy odpowiedzą na Twoje pytania, pomogą rozwiązać wątpliwości i wskażą bezpieczne rozwiązania dopasowane do Twojej sytuacji. Zadaj pytanie i uzyskaj rzetelną opinię prawną w 24 godziny.
1. Ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - Dz.U. 2004 nr 54 poz. 535
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Marcin Sądej
Prawnik, absolwent Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, ukończone studia podyplomowe z zakresu Przeciwdziałania Przestępczości Gospodarczej i Skarbowej oraz z zakresu Rachunkowości i Rewizji Finansowej. Współpracuje z kancelariami doradców podatkowych oraz biurami rachunkowymi. Na co dzień zajmuje się obsługą prawną spółek handlowych. Publikuje artykuły o tematyce podatkowej. Udziela porad z zakresu prawa podatkowego, handlowego oraz cywilnego.
Zapytaj prawnika