Samochód w leasingu nabyty na fundację - spłata rat z prywatnego konta

Szkoły prowadzone przez fundację

Zgodnie z art. 82 ustawy o systemie oświaty z dnia 4 grudnia 2015 r. (Dz. U. z 2018 r., poz.996 z późn. zm.; dalej „ustawa systemowa”): „1. Osoby prawne i fizyczne mogą zakładać szkoły i placówki niepubliczne po uzyskaniu wpisu do ewidencji prowadzonej przez jednostkę samorządu terytorialnego obowiązaną do prowadzenia odpowiedniego typu publicznych szkół i placówek”. Zgodnie z art. 170 ustawy systemowej prowadzenie niepublicznego przedszkola nie jest działalnością gospodarczą, natomiast jej rejestracja jest obowiązkowa na gruncie przepisów podatkowych, gdy z tytułu prowadzenia działalności oświatowej (jako działalności pozarolniczej) organ prowadzący uzyskuje przychód podlegający opodatkowaniu – art. 5a ust. 6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r., poz. 200 z późn. zm.).

Wprowadzenie przez ustawodawcę art. 83a ustawy systemowej pozbawiło podmioty prowadzące szkoły niepubliczne statusu przedsiębiorcy. Przypomnieć trzeba, że pomimo iż w polskim porządku prawnym występują różne i nie do końca jednolite definicje przedsiębiorcy, to jednak każda z nich uzależnia nadanie takiego statusu od prowadzenia działalności gospodarczej lub zawodowej. Zgodnie z art. 4 u.s.d.g. ustawy o swobodzie działalności gospodarczej (u.s.d.g.) – przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną – wykonująca we własnym imieniu działalność gospodarczą. Analogiczną definicję przedsiębiorcy zawiera art. 431 Kodeksu cywilnego (K.c.), natomiast w świetle art. 2 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji przedsiębiorcami są osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które prowadząc, chociażby ubocznie, działalność zarobkową lub zawodową uczestniczą w działalności gospodarczej. Trudno zrozumieć, jakimi względami kierował się ustawodawca wyłączając osoby prowadzące niepubliczne przedszkola z grona przedsiębiorców, skoro prowadzona przez nie działalność wypełnia wszystkie przesłanki konieczne do uznania jej za działalność gospodarczą. Wykluczenie powyższych podmiotów z grupy przedsiębiorców pociąga za sobą daleko idące konsekwencje prawne, z którymi właśnie Pan się zetknął, a mianowicie problem z przedmiotem leasingu (samochód) nabytym na fundację.

Fundacja jako podatnik i płatnik składek

Zapoznając się z art. 2 ust. 5 ustawy o rachunkowości należy zauważyć, że pomimo tego, że niepubliczna placówka oświatowa jest podmiotem niemającym osobowości prawnej (zgodnie z wpisem do krajowego rejestru urzędowego podmiotów gospodarki narodowej (REGON), to podatnikiem oraz płatnikiem składek jest organ prowadzący, czyli Pan osobiście. I w związku z tym to Pan prowadzi księgowość szkoły. Przepisy prawa podatkowego, jak i cywilnego nie zawierają określenia pojęcia jednostki organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej. Wobec braku legalnej definicji jednostki organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej w orzecznictwie wskazano szereg cech, którymi takowa powinna się legitymować: własnym majątkiem, wyodrębnioną strukturą organizacyjną i samodzielnością decyzyjną. Wszystkie sprawy organizacyjne, finansowe, gospodarcze, kadrowo-płacowe prowadzone są w szkole niepublicznej przez osobę fizyczną – jej organ prowadzący w Pana osobie. Zatem to nie szkoła , ale Pan jako organ prowadzący jest płatnikiem podatku, składek ubezpieczeniowych a także leasingobiorcą. Jest tak, ponieważ szkoła nie jest samodzielnym podmiotem i nie może działać w oderwaniu od osoby, która ją założyła. Również fakt uzyskania odrębnego numeru REGON nie przesądza o tym, że szkoła staje się odrębnym od założyciela podatnikiem. Oznacza to, że szkoła nie podlega obowiązkowi ewidencyjnemu, o którym mowa w art. 2 ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników. A zatem osoba fizyczna poprzez fundację prowadząca placówkę oświatową może prowadzić podatkową księgę przychodów i rozchodów i nie ma obowiązku zakładania odrębnego konta firmowego. Może używać do celów działalności prywatnego rachunku. Jednak musi pamiętać, że konto ma mieć jednego właściciela. W tych ramach rozliczany jest leasing.

Darowizna na rzecz fundacji wolna od podatku

Faktury faktycznie należy przekazać księgowej. Natomiast wpłaty z Pana prywatnego kontra traktować jako darowiznę na rzecz fundacji. Zasadniczo fundację i fundatora nie łączy żaden stosunek prawny – z chwilą wpisania fundacji do rejestru i przekazania jej składników majątkowych wskazanych w akcie fundacyjnym, fundator występuje w relacji do fundacji jak każda inna osoba. Każde nieodpłatne świadczenie fundatora na rzecz ustanowionej przez niego fundacji powinno być traktowane tak samo, jak tego rodzaju świadczenie każdej innej osoby. Zatem nadal może Pan opłacać faktury z majątku prywatnego i będzie to traktowane jako darowizna na rzecz fundacji.

Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. 2000 r. Nr 54, poz. 654, ze zm.) przewiduje w art. 17 ust. 1b, że zwolnienie od podatku, o którym mowa w ust. 1, dotyczące podatników przeznaczających dochody na cele statutowe lub inne cele określone w tym przepisie, ma zastosowanie, jeżeli dochód jest przeznaczony i – bez względu na termin – wydatkowany na cele określone w tym przepisie, w tym także na nabycie środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych służących bezpośrednio realizacji tych celów oraz na opłacenie podatków niestanowiących kosztu uzyskania przychodów. Zatem darowizna ta nie będzie opodatkowana. Natomiast leasingowane auto od pewnego momenty może opłacać fundacja ze swojego majątku. Kłopot może się pojawić przy wykupie z leasingu.

Wykup samochodu od fundacji po zakończeniu leasingu

Co do zasady, po zakończeniu umowy leasingu korzystający ma prawo wykupić przedmiot za ustaloną wcześniej wartość rezydualną. Z reguły jest to kwota dużo niższa od wartości rynkowej leasingowanego samochodu lub urządzenia. Trzeba jednak podkreślić, że procedura zakończenia umowy leasingu i wykupu przedmiotu jest zawsze dokładnie opisana w Ogólnych Warunkach Umowy Leasingu lub w samej umowie, z czym należy się zapoznać. W praktyce każdy dobry i szanujący się leasingodawca sam przypomina korzystającym o prawie do skorzystania z wykupu. Najczęściej przypomnienie przysyłane jest wraz z jedną z ostatnich faktur. Zazwyczaj jest to „instrukcja postępowania” oraz ewentualnie gotowa deklaracja chęci skorzystania z wykupu, którą wystarczy podpisać i odesłać. Niemniej wykupienie leasingowego samochodu przez Pana będzie się wiązało z rynkową ceną samochodu, ponieważ preferencyjna kwota dotyczy tylko leasingobiorcy, w tym przypadku fundacji.

Proszę zatem pomyśleć nad cesją leasingu z fundacji na Pana. W znacznym uproszczeniu opiera się ona na przeniesieniu praw i obowiązków strony umowy (leasingobiorcy) na inny podmiot. Dochodzi więc do przejęcia leasingu, w tym zarówno jego przedmiotu (najczęściej spotykamy się rzecz jasna z cesją leasingu samochodu), jak i obowiązku dalszego regulowania rat. W wielu przypadkach może być to korzystne dla wszystkich stron, w tym także leasingodawcy, który dzięki temu zyskuje pewność, że nadal będzie otrzymywał regularne wpłaty. Na przejęcie leasingu zgodę musi przede wszystkim wyrazić leasingodawca, a więc bank lub firma leasingowa, które udzielają finansowania. Nieodwołalnie wiąże się to również z Pana weryfikacją jako nowego klienta. Jeżeli przystanie na to leasingodawca, nic nie będzie stało na przeszkodzie, aby skutecznie przekazać samochód z fundacji na Pana. Uprzedzam jednak, że choć coraz bardziej popularny staje się leasing konsumencki (adresowany do osób prywatnych), praktyka pokazuje, że sporządzenie cesji leasingu z firmy czy fundacji na osobę nieposiadającą działalności prywatnej bywa trudne. Nie szkodzi jednak spróbować. Warto też pamiętać, że aby dokonać cesji leasingu, okres umowy leasingowej musi wynieść co najmniej 40% ustawowego okresu, czyli co najmniej 24 miesiące. Kolejnym wymogiem jest dokonanie opłaty za cesję leasingu, która może wynosić od kilkuset złotych wzwyż.

Zatem na obecnym etapie jest nieco za wcześnie, aby takiej cesji dokonać, ale można o tym pomyśleć na przyszłość. W tej chwili jakiekolwiek próby przeniesienia na Pana własności samochodu będą kosztowne i nieopłacalne. Zatem proszę dostarczyć faktury księgowej i po upływie 40% okresu leasingu wystąpić o jego cesję na swoją rzecz.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
2. Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - Dz.U. 1991 nr 80 poz. 350

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.