• Autor: Katarzyna Bereda
Jestem wspólnikiem spółki partnerskiej lekarskiej, w której podział zysków ustalony jest według zasady: „zysk wspólnika jest proporcjonalny do wielkości populacji pacjentów objętych jego opieką plus dochody z innych źródeł”. Nie ma w sposobie podziału zysku ustaleń, jak są dzielone „dochody z innych źródeł”, czyli zyski ze sprzedaży szczepień zalecanych, badań laboratoryjnych komercyjnych, przyjęć pacjentów prywatnych. Moim zdaniem takie ustalenia w umowie nie są przejrzyste, uniemożliwiają odczytanie wielkości udziału w zysku, który jest zmienny w czasie. Czy taki zapis co do podziału zysku jest zgodny z prawem?
Zgodnie z treścią art. 91 Kodeksu spółek handlowych:
„Umowa spółki partnerskiej powinna zawierać:
1) określenie wolnego zawodu wykonywanego przez partnerów w ramach spółki;
2) przedmiot działalności spółki;
3) nazwiska i imiona partnerów, którzy ponoszą nieograniczoną odpowiedzialność za zobowiązania spółki, w przypadku przewidzianym w art. 95 § 2;
4) w przypadku gdy spółkę reprezentują tylko niektórzy partnerzy, nazwiska i imiona tych partnerów;
5) firmę i siedzibę spółki;
6) czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony;
7) określenie wkładów wnoszonych przez każdego partnera i ich wartość.”
Jak widać, do obligatoryjnych postanowień umowy spółki partnerskiej należą: określenie wolnego zawodu wykonywanego przez partnerów w ramach spółki, wskazanie przedmiotu działalności, oznaczenie firmy i siedziby spółki, oznaczenie wkładów wnoszonych przez każdego wspólnika oraz ich wartości.
Umowa spółki może także zawierać elementy fakultatywne, do których należy udział partnera w zyskach. Dlatego też, jeżeli podział zysku nie został określony w umowie spółki, zastosowanie ma przepis art. 89 K.s.h.: „W sprawach nieuregulowanych w niniejszym dziale do spółki partnerskiej stosuje się odpowiednio przepisy o spółce jawnej, chyba że ustawa stanowi inaczej”. Natomiast stosownie do treści art. 51 K.s.h.:
„§ 1. Każdy wspólnik ma prawo do równego udziału w zyskach i uczestniczy w stratach w tym samym stosunku bez względu na rodzaj i wartość wkładu.
§ 2. Określony w umowie spółki udział wspólnika w zysku odnosi się, w razie wątpliwości, także do jego udziału w stratach.
§ 3. Umowa spółki może zwolnić wspólnika od udziału w stratach.”
Niestety nie dysponuję treścią Państwa umowy i mogę oprzeć swoje rozważania jedynie na przedstawionym opisie, jeżeli jednak w umowie spółki jest zapis o podziale zysku, to w pierwszej kolejności powinny mieć zastosowanie postanowienia umowy.
Podała Pani, że „zysk wspólnika jest proporcjonalny do wielkości populacji pacjentów objętych jego opieką plus dochody z innych źródeł”. O ile pierwsza część zdania jest zrozumiała i nie należy jej wyjaśniać, o tyle faktycznie dochody z innych źródeł są niedookreślone i należałoby w sposób jasny i przejrzysty zdefiniować powyższe wyrażenia.
Mając na uwadze taką treść zapisu, w przypadku wątpliwości należy dokonać odesłania do Kodeksu spółek handlowych, a więc: zysk wspólnika jest dzielony proporcjonalnie do ilości przyjętych przez niego pacjentów, a dochody z innych źródeł winny być dzielone po równo.
Moja ocena opiera się na konstrukcji wyżej przywołanego art. 51 K.s.h., albowiem § 1 tego przepisu statuuje zasadę równej partycypacji wszystkich wspólników spółki jawnej (partnerskiej) w zyskach i stratach spółki. Zyskiem netto jest nadwyżka majątku spółki ponad wartość wkładów wspólników oraz wymagalne i niewymagalne zobowiązania spółki (S. Sołtysiński, w: Sołtysiński, Szajkowski, Szumański, Szwaja, Komentarz KSH, t. I, 2012, Nb 2; A. Kidyba, Komentarz do KSH, LEX/el. 2009). Zgodnie z powołaną regulacją, każdy wspólnik spółki jawnej ma prawo do równego udziału w zyskach i uczestniczy w stratach w tym samym stosunku. Uczestnictwo wspólnika w zyskach spółki, według wzorca ustawowego, jest niezależne od rodzaju i wartości umówionego i wniesionego przez wspólnika wkładu. Zasada równego udziału każdego wspólnika w zyskach spółki wynika z osobowego charakteru spółki jawnej, której model ustawowy zakłada jednakową pozycję oraz taki sam zakres praw i obowiązków każdego wspólnika.
Należy wobec tego wskazać, iż art. 51 K.s.h. ma charakter dyspozytywny. W związku z tym kodeksowa reguła równego uczestnictwa w zysku może zostać zmodyfikowana w umowie spółki. Jeżeli natomiast nie ma takiego postanowienia, należy stosować art. 51 K.s.h.
Dlatego też, chcąc uniknąć nieporozumień, powinni Państwo precyzyjnie określić treść udziału wspólnika w zyskach spółki. W przeciwnym bowiem razie może dojść (tak jak w niniejszym przypadku) do nieścisłości i nieporozumień, gdyż, szczerze mówiąc, nie rozumiem drugiej części zacytowanego przez Panią postanowienia. W przypadku natomiast braku regulacji lub regulacji niezrozumiałej – zastosowanie powinien mieć art. 51 K.s.h.
Pacjenci kontra szczepienia
Doktor Anna prowadzi stałą opiekę nad 1200 pacjentami, a doktor Marek – nad 700. Mimo to, w ostatnich miesiącach Marek zarobił więcej, bo aktywnie oferował szczepienia zalecane, z których dochody nie są wprost przypisane do konkretnego lekarza. Ponieważ umowa spółki nie precyzuje, jak dzielone są zyski z takich źródeł, Anna czuje się pokrzywdzona i nie wie, na jakiej podstawie ustalono jej udział w zysku.
Przyjęcia prywatne poza kontrolą
Doktor Katarzyna przyjmuje prywatnych pacjentów wieczorami, wykorzystując pomieszczenia spółki, ale nie dokumentuje tych wizyt w systemie. Wspólnicy zauważyli, że dochody ogólne rosną, lecz nie potrafią ustalić, jaka część zysku powinna zostać przypisana do wspólnych rozliczeń. Brak jednoznacznego zapisu w umowie wywołuje napięcia i podejrzenia między partnerami.
Laboratoria bez jasnych zasad
Spółka podpisała umowę z prywatnym laboratorium na wykonywanie badań komercyjnych, z których część dochodów wpływa na konto spółki. Jednak nie ustalono, który lekarz odpowiada za skierowania i jak przypisać te wpływy do poszczególnych partnerów. Gdy dochodzi do podziału zysku, pojawiają się zarzuty, że niektórzy wspólnicy korzystają z tej umowy bardziej niż inni, co prowadzi do konfliktów.
Podział zysków w spółce partnerskiej lekarzy powinien być jasno i precyzyjnie uregulowany w umowie spółki. Ogólnikowe sformułowania, takie jak „dochody z innych źródeł”, bez wskazania sposobu ich przypisania do poszczególnych wspólników, prowadzą do niejasności i konfliktów. Choć Kodeks spółek handlowych dopuszcza możliwość dowolnego uregulowania podziału zysków, brak przejrzystości w tym zakresie może podważać zaufanie między partnerami. Dla zachowania sprawiedliwości i harmonii w spółce warto zawrzeć w umowie konkretne kryteria rozliczeń – nie tylko w odniesieniu do liczby pacjentów, ale również przychodów z działalności komercyjnej, prywatnej i usług dodatkowych.
Potrzebujesz szybkiej i rzetelnej pomocy prawnej? Skorzystaj z naszej oferty porad prawnych online – bez wychodzenia z domu, wygodnie i dyskretnie. Wystarczy opisać swój problem, a nasi doświadczeni prawnicy przygotują dla Ciebie fachową odpowiedź opartą na aktualnych przepisach. Gwarantujemy pełną poufność, jasne wyjaśnienia i konkretne wskazówki, które pomogą Ci podjąć właściwe decyzje.
1. Ustawa z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych - Dz.U. 2000 nr 94 poz. 1037
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Katarzyna Bereda
Adwokat, absolwentka Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Szczecińskiego – pracę magisterską napisała z prawa pracy. Podczas studiów odbyła liczne praktyki, zarówno w sądach, jak i w kancelariach adwokackich. Aplikację adwokacką rozpoczęła w 2015 roku. W marcu 2018 roku przystąpiła do egzaminu zawodowego, uzyskując jeden z najlepszych wyników w izbie zielonogórskiej i w konsekwencji kończąc aplikację adwokacką z wyróżnieniem. Specjalizuje się w prawie rodzinnym, cywilnym, zobowiązaniach, prawie spadkowym, prawie gospodarczym i spółkach prawa handlowego.
Zapytaj prawnika