Komisja rewizyjna w stowarzyszeniu

• Autor: Grzegorz Gęborek

Jaką rolę w stowarzyszeniu odgrywa lub może odgrywać komisja rewizyjna? Czy może być kompetentna do rozpatrzenia sprawy o wykluczenie członkostwa, jeśli statut w jej kompetencji tego nie przewiduje? Statut nie mówi nic o tym, kto ma tego typu sprawy rozpatrywać, tj. odwołać można się do komisji rewizyjnej stowarzyszenia, ale ta z reguły, będąc nieobiektywna, ocenia, jak ocenia. Czy w ogóle może podejmować takie sprawy?

Masz podobny problem? Kliknij tutaj i zadaj pytanie.

Zasady działania komisji rewizyjnej

Na wstępie wskazuję, iż ustawa z dnia 7 kwietnia 1989 r. Prawo o stowarzyszeniach nie zawiera szczegółowych postanowień regulujących zasad działania komisji rewizyjnej. Komisją rewizyjną nazywa się obligatoryjny organ kontroli wewnętrznej. Zasady działania komisji rewizyjnej, w tym zakres kompetencji komisji rewizyjnej, powinien określać statut.

Jednocześnie, co istotnie, zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy najwyższą władzą stowarzyszenia jest walne zebranie członków. W sprawach, w których statut nie określa właściwości władz stowarzyszenia, podejmowanie uchwał należy do walnego zebrania członków. Z powyższego wynika domniemanie kompetencji WZC do podejmowania uchwał w przypadku braku określenia właściwości innej władzy stowarzyszenia w statucie.

Z kolei zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 4 oraz pkt. 5 ustawy „statut stowarzyszenia określa w szczególności:

  • sposób nabywania i utraty członkostwa, przyczyny utraty członkostwa oraz prawa i obowiązki członków,
  • władze stowarzyszenia, tryb dokonywania ich wyboru, uzupełniania składu
  • oraz ich kompetencje.

Jeżeli komisja rewizyjna nie posiada statutowej kompetencji do pozbawienia członkostwa, to nie jest do tego uprawniona. Jeżeli ze statutu nie wynika kompetencja innego organu, to zastosowanie znajdzie art. 11 ust. 1 ustawy. Co więcej, jak wynika z art. 10 ust. 1 pkt 4, sposób utraty członkostwa określa statut. Jest to jeden z minimalnych wymogów odnośnie treści statutu.

 

Zatem jeżeli statut nie stanowi inaczej, uchwałę w przedmiocie pozbawienia członkostwa można poddać pod głosowanie WZC. Ustawa nie określa szczegółowo roli, jaką może odgrywać komisja rewizyjna w stowarzyszeniu. Zwyczajowo jest to organ kontroli wewnętrznej, taki jest cel i wymóg jej powołania.

Do podstawowych zadań komisji rewizyjnej może należeć sprawowanie kontroli nad działalnością zarządu, kontrola działalności samego stowarzyszenia, kontrola sprawozdań zarządu z działalności, wnioskowanie do WZC o udzielenia absolutorium członkom zarządu, a także inne kompetencji określone w statucie, o czym była mowa powyżej.  

Uważam, że można przyznać komisji rewizyjnej kompetencję do wykluczenia członka ze stowarzyszenia. Musi być ona wyraźnie określona w statucie. Niedopuszczalne będzie „przypisanie” sobie tej funkcji przez komisję rewizyjną, np. w formie uchwały organu. Jeżeli decyzje o wykluczeniu członka miałaby podejmować komisja rewizyjna, a statut nie zawiera postanowień w tym zakresie, to konieczna jest zmiana statutu.

Masz problem prawny? Kliknij tutaj i zapytaj prawnika ›

Przykłady

W pewnym lokalnym stowarzyszeniu miłośników przyrody, jeden z członków został oskarżony o działanie na szkodę organizacji. Zarząd podjął uchwałę o wykluczeniu go ze stowarzyszenia, a zainteresowany odwołał się do komisji rewizyjnej. Ta jednak, nie mając takiej kompetencji w statucie, wydała opinię, którą później walne zebranie uznało za bezpodstawną. Ostatecznie to walne zebranie podjęło uchwałę, zgodnie z przysługującą mu kompetencją ustawową.

 

W innym przypadku, w młodzieżowym stowarzyszeniu kulturalnym, statut nie zawierał żadnych zapisów dotyczących tego, kto ma decydować o utracie członkostwa. Komisja rewizyjna samodzielnie podjęła uchwałę o wykluczeniu jednej z osób za „brak aktywności”, wywołując tym konflikt w organizacji. Ostatecznie, po konsultacji z prawnikiem, uznano decyzję komisji za nieważną, a sprawę skierowano pod obrady walnego zebrania członków.

 

W stowarzyszeniu historycznym w małym mieście doszło do sporu pomiędzy członkiem zarządu a jednym z wolontariuszy. Komisja rewizyjna została poproszona o zajęcie stanowiska. Choć jej statutowe kompetencje ograniczały się do kontroli finansów, członkowie komisji sformułowali rekomendację dla zarządu. Decyzję o ewentualnym wykluczeniu podjęło jednak dopiero walne zebranie, kierując się właśnie tą opinią, ale traktując ją jedynie jako pomocniczą.

Podsumowanie

Komisja rewizyjna w stowarzyszeniu pełni przede wszystkim funkcję kontrolną i jej kompetencje powinny być jasno określone w statucie. Nie może samodzielnie rozszerzać swojego zakresu działania, zwłaszcza w sprawach tak istotnych jak wykluczenie członka. Jeżeli statut nie przewiduje, kto podejmuje decyzje o utracie członkostwa, zgodnie z ustawą kompetencję tę przejmuje walne zebranie członków. Przejrzystość statutu i przestrzeganie jego zapisów są kluczowe dla prawidłowego funkcjonowania stowarzyszenia oraz unikania konfliktów kompetencyjnych między jego organami.

Oferta porad prawnych

Potrzebujesz pomocy prawnej związanej z funkcjonowaniem stowarzyszenia? Skorzystaj z naszej oferty porad prawnych online. Udzielamy szybkich i rzetelnych odpowiedzi na pytania dotyczące statutu, kompetencji organów, procedur wykluczenia członka oraz innych kwestii organizacyjnych. Wystarczy opisać problem, a nasi prawnicy przygotują indywidualną opinię prawną dostosowaną do Twojej sytuacji – bez wychodzenia z domu.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 7 kwietnia 1989 r. Prawo o stowarzyszeniach - Dz.U. 1989 nr 20 poz. 104

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.


Zapytaj prawnika - porady prawne online

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny
Porad przez Internet udzielają
prawnicy z dużym doświadczeniem

Zapytaj prawnika

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny
Zadaj pytanie »

eporady24.pl

spadek.info

odpowiedziprawne.pl

prawo-budowlane.info

rozwodowy.pl

prawo-cywilne.info

poradapodatkowa.pl

sluzebnosc.info