Prowizja pośrednika finansowego - brokera
• Autor: Wioletta Dyl
Jestem pośrednikiem działającym w sektorze finansowym (zgłoszonym do KNF w dziale kredytów gotówkowych). Czy mogę wystawiać faktury za usługę („brokerkę”) klientowi przekierowanemu do innego pośrednika? Nie jestem płatnikiem VAT (zwolnienie z VAT na podstawie art. 43 pkt 38 ustawy VAT).
Pośrednik finansowy
Zgodnie z art. 5 pkt 3 ustawy o kredycie konsumenckim – pośrednikiem kredytowym jest przedsiębiorca w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego, inny niż kredytodawca, który w zakresie swojej działalności gospodarczej lub zawodowej uzyskuje korzyści majątkowe, w szczególności wynagrodzenie od konsumenta, dokonując czynności faktycznych lub prawnych związanych z przygotowaniem, oferowaniem lub zawieraniem umowy o kredyt.
A zatem pośrednikiem finansowym jest osoba fizyczna lub prawna, która nie działa w charakterze kredytodawcy i która w ramach wykonywanej przez siebie działalności handlowej, gospodarczej lub zawodowej za wynagrodzeniem w formie pieniężnej lub każdej innej uzgodnionej formie korzyści finansowej przedstawia lub oferuje konsumentom umowy o kredyt. Oprócz znalezienia najkorzystniejszej oferty, rolą pośrednika jest także zbadanie zdolności kredytowej klienta, która często mocno się różni w poszczególnych bankach, porównanie ofert, przygotowanie wniosku oraz przeprowadzenia procesu kredytowego do momentu uruchomienia środków. Pośrednicy często są do dyspozycji klienta także już po zakończeniu procesu udzielenia kredytu.
Taka osoba przybliża, wyjaśnia i instruuje w tematyce finansowej w zakresie, jakim zajmuje się nią firma lub bank. Ponadto, pośrednicy zajmują się doradztwem przy sprzedaży polis ubezpieczeniowych, tytułów uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych (krajowych i zagranicznych), a także akwizycją różnych programów oszczędnościowych i, jak rozumiem, jest to obszar Pani działalności.
Rejestr pośredników kredytowych
Co ważne: Jeżeli pośrednik, dokonując czynności faktycznych lub prawnych związanych z przygotowaniem, oferowaniem lub zawieraniem umowy o kredyt, uzyskuje korzyść majątkową z tytułu zawarcia umowy kredytowej przez konsumenta (np. prowizję z tytułu zawarcia umowy kredytowej), to będzie zobligowany do uzyskania wpisu w rejestrze pośredników kredytowych. Natomiast jeżeli przedsiębiorca, dokonując czynności faktycznych lub prawnych związanych z przygotowaniem, oferowaniem lub zawieraniem umowy o kredyt, nie uzyskuje korzyści majątkowej z tytułu zawarcia umowy kredytowej przez konsumenta (np. klient płaci pośrednikowi cenę towaru, ale przedsiębiorca nie otrzymuje żadnego wynagrodzenia z tytułu zawartej przez klienta umowy o kredyt), to nie będzie zobligowany do uzyskania wpisu w rejestrze pośredników kredytowych.
Opłata brokerska, tzw. „brokerka”
Jak rozumiem, w Pani przypadku mamy do czynienia z przypadkiem pierwszym. W takiej sytuacji, co do zasady pośrednik finansowy otrzymuje wynagrodzenie tylko wtedy, gdy transakcja między klientem a bankiem dojdzie do skutku. Opłata brokerska (zwana inaczej „brokerką”, prowizją dla pośrednika czy też opłatą doradczą) występuje jedynie w przypadku umów, które były podpisywane przy wsparciu pośrednika. Jak pisałam, pośrednik przeważnie jest wynagradzany za uruchomioną umowę kredytową (jest to wynagrodzenie, które bank indywidualnie ustala wg stawki wynagrodzenia, uzależniając je przeważnie od wolumenu, prowizji pobranej przez bank oraz oprocentowania, okresu spłaty), a do tego jest prowizja brokerska.
Kiedy pośrednik finansowy jest obowiązany do wystawienia „brokerki”?
A zatem wystawienie faktury („brokerki”) dla klienta będzie uzależnione od zakresu czynności, jakie Pani wykonała na rzecz tego klienta. Czyli, czy klient dostarczył Pani dokumenty do analizy i Pani tę analizę wykonała, jaki zakres doradztwa to obejmowało. Jaka i czy w ogóle jakaś umowa została zawarta pomiędzy Panią a klientem, w której np. określona została prowizja wstępna. I co bardzo ważne, czy w ramach RODO uzyskała Pani od klienta zgodę na przetwarzanie danych, a w szczególności przekazanie ich do innego pośrednika. Jeżeli nie, to brak podstaw do wystawienia przez Panią tzw. brokerki. Raczej w zakresie podziału prowizji powinna się Pan porozumieć z pośrednikiem, któremu Pani przekazała klienta.
Przykłady
Przekazanie klienta i analiza wstępna
Pani Katarzyna, zarejestrowana jako pośrednik kredytowy w KNF, przyjmuje klienta, który szuka kredytu gotówkowego. Po rozmowie i analizie sytuacji finansowej klienta okazuje się, że ze względu na złożoną historię kredytową, współpracujący z nią banki mogą mieć trudności z udzieleniem finansowania. Pani Katarzyna, za zgodą klienta, przekazuje sprawę z kompletem dokumentów do innego pośrednika specjalizującego się w „trudnych” kredytach. Pośrednik finalizuje umowę z klientem, a Pani Katarzyna wystawia mu fakturę za wykonane wcześniej czynności doradcze.
Brak zgody na przekazanie danych – brak podstaw do wystawienia brokerki
Pan Tomasz spotyka się z klientem zainteresowanym kredytem konsolidacyjnym. Przeprowadza krótką rozmowę, jednak nie pobiera od niego dokumentów i nie podpisują żadnej umowy. Klient informuje, że nie wyraża zgody na przekazanie jego danych innym podmiotom. Po kilku dniach wraca, informując, że skorzystał z usług innego pośrednika. Mimo że Pan Tomasz zainicjował kontakt, nie może wystawić faktury za „brokerkę”, ponieważ nie przeprowadził faktycznych czynności doradczych ani nie uzyskał zgody RODO.
Umowa z klientem – prowizja wstępna
Pani Alicja podpisuje z klientem umowę przedwstępną, w której wskazana jest prowizja wstępna za przygotowanie analizy zdolności kredytowej oraz porównanie ofert banków. Klient ostatecznie decyduje się na kredyt w innym miejscu, ale zgodnie z umową Pani Alicji przysługuje wynagrodzenie za wykonaną wcześniej pracę. Wystawia klientowi fakturę zwolnioną z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT.
Podsumowanie
Możliwość wystawienia faktury za usługę brokerską przez pośrednika finansowego zależy przede wszystkim od zakresu wykonanych czynności oraz formalnego zabezpieczenia współpracy z klientem. Kluczowe znaczenie ma to, czy pośrednik faktycznie świadczył usługi doradcze, uzyskał zgodę na przetwarzanie danych oraz czy została zawarta stosowna umowa. W przypadku przekazania klienta innemu pośrednikowi, brak takich formalności może wykluczać prawo do samodzielnego naliczania „brokerki”. W praktyce najbezpieczniejszym rozwiązaniem pozostaje wcześniejsze uzgodnienie zasad współpracy – zarówno z klientem, jak i ewentualnym partnerem w sieci pośredników.
Oferta porad prawnych
Potrzebujesz wsparcia w zakresie prawa konsumenckiego, umów, kredytów lub działalności gospodarczej? Oferuję rzetelne porady prawne dostosowane do Twojej sytuacji – jasno, konkretnie i bez zbędnego języka prawniczego. Pomagam zarówno osobom prywatnym, jak i przedsiębiorcom. Jeśli masz wątpliwości co do przepisów, otrzymałeś niepokojącą umowę, chcesz wiedzieć, jakie masz prawa lub obowiązki – skontaktuj się, a wspólnie znajdziemy najlepsze rozwiązanie.
Źródła:
1. Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe - Dz.U. 1997 nr 140 poz. 939
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Wioletta Dyl
Radca prawny, absolwentka prawa na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Wrocławskiego. Udziela porad prawnych z zakresu prawa autorskiego, nowych technologii, ochrony danych osobowych, a także prawa konkurencji, podatkowego i pracy. Zajmuje się również sporządzaniem regulaminów oraz umów, szczególnie z zakresu e-biznesu i prawa informatycznego, które jest jej pasją. Posiada kilkudziesięcioletnie doświadczenie prawne, obecnie prowadzi własną kancelarię prawną.
prawnicy z dużym doświadczeniem
Zapytaj prawnika
Najnowsze
» Podział zysku w spółce po zmianie statusu z non profit, czy możliwa jest wypłata dywidendy?
» Co dalej ze spółką, gdy umrze jeden ze wspólników?
» Rezygnacja z zarządu w spółce akcyjnej bez Rady Nadzorczej, co zrobić, gdy nie ma komu przekazać obowiązków?
» Spółka z o.o. w mieszkaniu komunalnym, co grozi za brak zgody właściciela lokalu?
» Wpis w bazie dłużników a brak dowodów zadłużenia – co robić?
Polecamy
Zadaj pytanie » - Sprzedaż udziałów w spółce z o.o a podatki - PCC, PIT i VAT
- Zakup mieszkania na firmę a podatek od sprzedaży
- ZUS dla studenta prowadzącego działalność gospodarczą- jakie ulgi i zniżki?
- Zmiana wspólnika w spółce cywilnej, krok po kroku
- Budowa domu na sprzedaż, aspekty podatkowe
- Omyłkowo zapłacona faktura - jak odzyskać pieniądze?
