• Autor: Marek Gola
Mam spółkę jawną z mężem, ale mąż nie chce widnieć w spółce jako współwłaściciel. Czy mogę wciągnąć do spółki 16-letniego syna? A może jest jakieś rozwiązanie, aby mąż nadal był współwłaścicielem spółki, ale bez konieczności płacenia składek ZUS?
Podstawę prawną niniejszej opinii stanowią przepisy Kodeksu spółek handlowych zwanego dalej K.s.h.
Z treści Pani pytania wynika, że Pani wolą jest wykreślenie męża ze spółki jawnej (jako współwłaściciela) i ustanowienie nim 16-letniego syna. Zastanawia się Pani, czy jest to możliwe. O ile odpowiedź będzie pozytywna, zastanawia się Pani, z jakimi będzie się to wiązać problemami.
W pierwszej kolejności godzi się podkreślić, iż nie ma przeszkód by 16-letni syn stał się wspólnikiem w spółce jawnej. W takiej sytuacji wspólnik–syn jest reprezentowany przez przedstawicieli ustawowych – obydwoje rodziców, którzy mając zezwolenie sądu, mogą podejmować decyzje w imieniu syna/wspólnika. Jedynie konieczność uzyskania zezwolenia sądu opiekuńczego na założenie spółki jawnej przez małoletnie dzieci oraz wykonywanie praw i obowiązków z tym związanych może być pewnym ograniczeniem, z którym należy się liczyć przed podjęciem decyzji o założeniu takiej spółki. Niemniej jednak, jeśli zostanie uprawdopodobnione przed sądem, że interesy majątkowe dzieci nie będą zagrożone, uzyskanie zezwolenia nie wydaje się problematyczne.
Zgoda jest konieczna, a to wobec treści art. 101 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, zgodnie z którym rodzice obowiązani są sprawować z należytą starannością zarząd majątkiem dziecka pozostającego pod ich władzą rodzicielską. Zarząd sprawowany przez rodziców nie obejmuje zarobku dziecka ani przedmiotów oddanych mu do swobodnego użytku. Rodzice nie mogą bez zezwolenia sądu opiekuńczego dokonywać czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu ani wyrażać zgody na dokonywanie takich czynności przez dziecko. Istotne znaczenia ma tu zapis odnoszący się do czynności przekraczających zwykły zarząd, co powoduje, że każda większa inwestycja będzie musiała uzyskać zgodę sądu.
Aneta prowadziła z mężem mały sklep spożywczy w formie spółki jawnej. Mąż jednak chciał uniknąć obowiązku opłacania składek ZUS i wycofać się formalnie ze spółki. Aneta rozważała więc wciągnięcie do spółki ich 16-letniego syna, licząc na to, że w przyszłości przejmie rodzinny biznes. Zanim jednak podjęła decyzję, musiała udać się do sądu rodzinnego, aby uzyskać niezbędną zgodę na taki ruch.
W podobnej sytuacji znalazł się Piotr, właściciel warsztatu stolarskiego. Gdy wspólnik postanowił odejść na emeryturę, Piotr pomyślał o swoim nastoletnim synu, który z pasją uczył się zawodu. Po konsultacji z prawnikiem dowiedział się, że syn może zostać wspólnikiem, ale formalności wymagają zgody sądu, który sprawdzi, czy udział w spółce będzie bezpieczny dla majątku dziecka.
Z kolei Marta, właścicielka rodzinnej kwiaciarni, chciała zaangażować swoją córkę w działalność firmy, by od najmłodszych lat uczyła się jej prowadzenia. Pomimo młodego wieku córki, prawniczka Marty uspokoiła ją, że jest to możliwe – wystarczy, by rodzice jako przedstawiciele ustawowi uzyskali zgodę sądu, a cały proces przebiegnie zgodnie z prawem i bez zbędnych komplikacji.
Choć wciągnięcie 16-letniego dziecka do spółki jawnej jest prawnie dopuszczalne, wymaga spełnienia kilku istotnych warunków. Kluczowe znaczenie ma uzyskanie zgody sądu opiekuńczego, który oceni, czy taki krok nie zagraża interesom majątkowym małoletniego. Rodzice jako przedstawiciele ustawowi dziecka mogą prowadzić sprawy spółki, jednak każda decyzja wykraczająca poza zwykły zarząd będzie wymagała dodatkowej akceptacji sądu. Mimo tych formalności, rozwiązanie to może być dobrym sposobem na utrzymanie rodzinnego charakteru firmy, zwłaszcza gdy druga strona nie chce formalnie uczestniczyć w spółce.
Jeśli masz wątpliwości związane z zakładaniem spółki, udziałem niepełnoletniego wspólnika czy formalnościami wymagającymi zgody sądu, skorzystaj z naszych porad prawnych online. Oferujemy szybkie i przejrzyste wsparcie, dostosowane do Twojej sytuacji, bez wychodzenia z domu. Nasi prawnicy pomogą Ci bezpiecznie przejść przez wszystkie etapy procesu i znaleźć najlepsze rozwiązanie dla Twojej firmy.
1. Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy - Dz.U. 1964 nr 9 poz. 59
2. Ustawa z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych - Dz.U. 2000 nr 94 poz. 1037
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Marek Gola
Radca prawny, doktorant w Katedrze Prawa Karnego Procesowego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego, zdał aplikację radcowską w Okręgowej Izbie Radców Prawnych w Katowicach. Specjalizuje się w szczególności w prawie karnym materialnym i procesowym, bliskie jest mu też prawo pracy, prawo rodzinne oraz prawo handlowe. Udzielił już ponad 2000 porad prawnych, pomagając osobom pokrzywdzonym przez nieuczciwych pracodawców, a także tym, w których życie (nie zawsze słusznie) wtargnęła policja i prokuratura.
Zapytaj prawnika