Rozliczenie zbycia udziałów w spółce jawnej

Przekazanie praw i obowiązków posiadanych przez wspólnika na rzecz osoby trzeciej

Spółka jawna ma obecnie 2 wspólników. Pan chce przekazać swoje udziały osobie trzeciej, a drugi wspólnik wyraża na to zgodę. Jak mniemam, umowa spółki przewiduje możliwość przekazania praw i obowiązków posiadanych przez wspólnika na rzecz osoby trzeciej. Brak takiego zapisu w umowie spółki uniemożliwia zbycie przez Pana swych praw i obowiązków („udziałów”).

Stosownie do Kodeksu spółek handlowych majątek spółki stanowi wszelkie mienie wniesione jako wkład lub nabyte przez spółkę w czasie jej istnienia. To, co ma spółka, należy do niej, a nie do wspólników (jak w spółce cywilnej).

Jeżeli działka jest zapisana na wspólników tylko jako osoby fizyczne (nie jako wspólników spółki jawnej), to nie stanowi ona majątku spółki ale majątek wspólników.

Ponieważ, jak Pan wskazuje, działka jest zapisana na wspólników i małżonki – to domniemywam, że jest ona we współwłasności dwóch małżeństw po połowie. Udział należący do małżonków stanowi ponadto ich majątek wspólny na zasadzie wspólności majątkowej małżeńskiej.

Pyta Pan o rozliczenie zbycia „udziałów” w spółce na rzecz osoby trzeciej.

Jeżeli swoje prawa i obowiązki sprzeda Pan osobie trzeciej – to jest to zwykła umowa odpłatnego zbycia i podlega ona ogólnym zasadom opodatkowania. Przychód ze sprzedaży udziałów w spółce jawnej rozumiany jako sprzedaż ogółu praw i obowiązków z tytułu uczestnictwa w tej spółce, podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Stanowi on przychód z praw majątkowych, o którym mowa w art. 18 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Spółka jawna nie bierze udziału w tej transakcji (poza zgoda na zbycie wyrażonej przez wspólników). W takiej sytuacji nie następuje żadne rozliczenie Pana ze spółką.

Zobacz też: Zbycie udziałów w spółce z o.o. podatek

Wynagrodzenie z tytułu sprzedaży udziałów

Z tytułu sprzedaży udziałów uzyska Pan cenę zbycia i ona stanowi jedyne Pana wynagrodzenie z tytułu sprzedaży.

Pan jako wspólnik nie ma prawa zbywania udziałów w majątku spółki (stosownie do udziałów w zysku). Może Pan tylko zbyć ogół prawa i obowiązków posiadanych w spółce.

Przy zbycia udziałów Pan jako dotychczasowy wspólnik nie uzyskuje prawa do zwrotu majątku spółki przypadającego mu z tytułu udziałów, lecz zapłatę od osoby trzeciej za zbycie praw i obowiązków z tytułu uczestnictwa w spółce osobowej.

Gdyby powystępował Pan ze spółki, to wtedy ustalana byłaby wartość Pana udziału kapitałowego. Wartość tę oznacza się na podstawie osobnego bilansu, uwzględniającego wartość zbywczą majątku spółki. Jako dzień bilansowy przyjąć należy dzień ustalony jako wystąpienie. Jeżeli wniósł Pan do spółki rzeczy tylko do używania – zwracane są one w naturze.

Możliwe jest także zakończenie działalności spółki i uzgodnienie przez wspólników innego sposobu zakończenia działalności spółki – przejecie majątku przez jednego wspólnika i rozliczenie się z drugim wspólnikiem. W takim przypadku w praktyce stosuje się taka samą zasadę jak przy wystąpieniu ze spółki.

Przeczytaj też: Umowa zbycia udziałów w spółce jawnej wzór

Opodatkowanie przychodu ze zbycia udziałów podatkiem dochodowym

Podatek dochodowy po Pana stronie.

Jak wskazałem, zbycie odpłatne udziałów w spółce jawnej to przychód z tytułu zbycia praw majątkowych.

Stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za przychód z praw majątkowych uważa w szczególności przychody z praw autorskich i praw pokrewnych w rozumieniu odrębnych przepisów, praw do projektów wynalazczych, praw do topografii układów scalonych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych, w tym również z odpłatnego zbycia tych praw. Użyty przez ustawodawcę zwrot „w szczególności” wskazuje, że katalog przychodów, które stanowią przychód z praw majątkowych ma otwarty charakter, dlatego też przychód z praw majątkowych będą również stanowić inne przychody niż przykładowo wymienione w cytowanym uregulowaniu.

Odwołując się do art. 11 ust. 1 ustawy o PIT zasadniczo opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Pojęcie dochodu jest ściśle związane z przychodem, bowiem dochodem z określonego źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 24-25 nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym.

Wobec powyższego przychód ze sprzedaży przez wspólnika spółki jawnej osobom trzecim praw i obowiązków z tytułu uczestnictwa w spółce, należy zaliczyć do przychodów z praw majątkowych, o których mowa w art. 18. Konsekwencją tego jest konieczność opodatkowania tego przychodu podatkiem dochodowym.

Koszty uzyskania przychodu ze sprzedaży udziału

Według art. 22 ust. 1 ustawy o PIT kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Przepisy nie definiują koszty uzyskania przychodów w art. 22, a kosztem uzyskania przychodu ze sprzedaży udziału w spółce jawnej będą wszystkie udokumentowane wydatki, które poniesione zostaną w celu uzyskania przychodu i mają związek ze źródłem tego przychodu. Wśród nich znajdą się oczywiście wydatki poniesione na wniesienie przez wspólnika udziału do spółki. Nie będą to jednak jedyne wydatki, które można zakwalifikować do kosztów uzyskania przychodu z tytułu zbycia udziałów w spółce jawnej.

Wydatek nie może pozostawać bez związku ze źródłem przychodów i nie może być zbędny. Przy kwalifikowaniu kosztów uzyskania przychodów trzeba brać pod uwagę zarówno przeznaczenie wydatku (jego celowość, racjonalność, zasadność, niezbędność), jak i potencjalną możliwość przyczynienia się danego wydatku do osiągnięcia przychodów [zob. R. Mastalski, Glosa do wyroku SN z 26 września 1995 r., sygn. akt III ARN 32/95, opublikowana OSP 1997 r., Nr 1, poz. 21; Koszty uzyskania przychodów w świetle orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego - wybrane aspekty, (w:) Regulacje prawno-finansowe i rozwiązania finansowe Pro publico bono, Księga Jubileuszowa profesora Jana Głuchowskiego, Toruń 2002, s. 87.].

Dochód z tego źródła podlega kumulacji z dochodami z innych źródeł, opodatkowanymi według skali określonej w art. 27 ust. 1 ustawy, uzyskanymi w ciągu roku podatkowego i należy go wykazać w zeznaniu rocznym.

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.