Przychody fundacji czerpane z zysku firmy

Fundacja utworzona przez przedsiębiorcę (lub inną osobę) jest podmiotem niezależnym od tego przedsiębiorcy (osoby). Oznacza to, że posiada ona własne organy, majątek oraz samodzielnie nim zarządza.

Przekazywanie części swego zysku przez przedsiębiorcę stanowi darowiznę dla fundacji. Nic nie stoi na przeszkodzie, by fundator przekazywał utworzonej przez siebie fundacji część swego zysku.

Fundacja jako osoba prawna może utrzymywać się m.in. z darowizn od osób fizycznych i osób prawnych lub innych instytucji. Fundacja jako podatnik jest zwolniona w całości z podatku od darowizn z tytułu ich otrzymania. Taka stanowi ustawa o fundacjach (art. 16): nabycie przez fundację w drodze spadku, zapisu lub darowizny pieniędzy lub innych rzeczy ruchomych albo praw majątkowych jest wolne od podatku od spadków i darowizn.

Takiej regulacji nie ma niestety w druga stronę. Osoba fizyczna (prawna) może dokonać na rzecz fundacji darowizny w dowolnej postaci i wartości (pieniądz, rzeczy, prawa). Formalnie osoba taka może przekazywać fundacji dowolne kwoty tytułem darowizny – 50% lub więcej swego dochodu. Wystarczy przekazywanie danej kwoty przelewem ze wskazaniem tytułu przelewu – darowizna. Ale nie będzie mogła zaliczyć tego do kosztów uzyskania przychodów( za wskazanym niżej wyjątkiem) oraz odliczyć od dochodu przed opodatkowaniem powyżej ustalonego przepisami progu.

Darowizna taka nie stanowi dla darującego (przedsiębiorcy będącego osoba fizyczną lub osoba prawną) kosztów uzyskania przychodów. Według ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

„Art. 23. 1. Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów:

11) darowizn i ofiar wszelkiego rodzaju, z tym że kosztem uzyskania przychodów są koszty wytworzenia lub cena nabycia produktów spożywczych, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 16 ustawy o podatku od towarów i usług, przekazanych na rzecz organizacji pożytku publicznego w rozumieniu przepisów ustawy o działalności pożytku publicznego, z przeznaczeniem wyłącznie na cele działalności charytatywnej prowadzonej przez te organizacje”.

Według ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych:

„Art. 16. 1. Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów:

14) darowizn i ofiar wszelkiego rodzaju, z wyjątkiem dokonywanych między spółkami tworzącymi podatkową grupę kapitałową, a także wpłat na rzecz Polskiej Organizacji Turystycznej, z tym że kosztem uzyskania przychodów są koszty wytworzenia lub cena nabycia produktów spożywczych, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 16 ustawy o podatku od towarów i usług, przekazanych na rzecz organizacji pożytku publicznego w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z 2010 r. Nr 234, poz. 1536, z późn. zm.18)), z przeznaczeniem wyłącznie na cele działalności charytatywnej prowadzonej przez te organizacje”.

Za koszty uzyskania przychodów uznaje się koszty wytworzenia lub cenę nabycia produktów spożywczych, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 16 ustawy o podatku od towarów i usług, przekazanych na rzecz organizacji pożytku publicznego w rozumieniu przepisów ustawy o działalności pożytku publicznego, z przeznaczeniem wyłącznie na cele działalności charytatywnej prowadzonej przez te organizacje; tj. produkty spożywcze, z wyjątkiem napojów alkoholowych o zawartości alkoholu powyżej 1,2% oraz napojów alkoholowych będących mieszaniną piwa i napojów bezalkoholowych, w których zawartość alkoholu przekracza 0,5%, jeżeli są one przekazywane na rzecz organizacji pożytku publicznego w rozumieniu ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, z przeznaczeniem na cele działalności charytatywnej prowadzonej przez tę organizację.

Ani osoba fizyczna – przedsiębiorca, ani osoba prawna (spółka z o.o.) nie może darowizn zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów, poza wskazanymi wyjątkami.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych pozwala na odliczenie od dochodu przed opodatkowaniem (podstawy opodatkowania):

Przy osobach fizycznych – darowizn przekazanych na cele:

1. określone w art. 4 ustawy o działalności pożytku publicznego, organizacjom, o których mowa w art. 3 ust. 2 i 3 tej ustawy, lub równoważnym organizacjom określonym w przepisach regulujących działalność pożytku publicznego obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego, prowadzącym działalność pożytku publicznego w sferze zadań publicznych, realizującym te cele, z zastrzeżeniem ust. 6e;
2. kultu religijnego;
3. krwiodawstwa realizowanego przez honorowych dawców krwi zgodnie z art. 6 ustawy z dnia 22 sierpnia 1997 r. o publicznej służbie krwi, w wysokości ekwiwalentu pieniężnego za pobraną krew określonego przepisami wydanymi na podstawie art. 11 ust. 2 tej ustawy
   – w wysokości dokonanej darowizny, nie więcej jednak niż kwoty stanowiącej 6% dochodu.

Łączna kwota odliczeń z tytułów określonych w ust. 1 pkt 9 nie może przekroczyć w roku podatkowym kwoty stanowiącej 6% dochodu, z tym że odliczeniu nie podlegają darowizny poniesione na rzecz:

• osób fizycznych;
• osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej, prowadzących działalność gospodarczą polegającą na wytwarzaniu wyrobów przemysłu elektronicznego, paliwowego, tytoniowego, spirytusowego, winiarskiego, piwowarskiego, a także pozostałych wyrobów alkoholowych o zawartości alkoholu powyżej 1,5%, oraz wyrobów z metali szlachetnych albo z udziałem tych metali, lub handlu tymi wyrobami.

Jak więc widać, osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarcza nie zapłaci podatku tylko od darowizny do 6% swego dochodu. Od darowizn wyższych będzie musiała zapłacić podatek dochodowy od osób fizycznych wg skali podatkowej. Odliczenia darowizn nie stosuje się w przypadku, gdy podatnik zaliczył wartość przekazanej darowizny do kosztów uzyskania przychodów.

Przy osobach prawnych – darowizn przekazanych na cele określone w art. 4 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, organizacjom, o którym mowa w art. 3 ust. 2 i 3 tej ustawy, lub równoważnym organizacjom, określonym w przepisach regulujących działalność pożytku publicznego, obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego, prowadzącym działalność pożytku publicznego w sferze zadań publicznych, realizującym te cele – łącznie do wysokości nieprzekraczającej 10% dochodu, o którym mowa w art. 7 ust. 3 albo w art. 7a ust. 1.

Łączna kwota odliczeń nie może przekroczyć 10% dochodu, z tym że odliczeniom nie podlegają darowizny na rzecz:

• osób fizycznych;
• osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej, prowadzących działalność gospodarczą polegającą na wytwarzaniu wyrobów przemysłu elektronicznego, paliwowego, tytoniowego, spirytusowego, winiarskiego, piwowarskiego, a także pozostałych wyrobów alkoholowych o zawartości alkoholu powyżej 1,5%, oraz wyrobów z metali szlachetnych albo z udziałem tych metali, lub handlu tymi wyrobami.

Jak więc widać osoba prawna (spółka) nie zapłaci podatku tylko od darowizny do 10% swego dochodu. Od darowizn wyższych będzie musiała zapłaci podatek dochodowy od osób prawnych wg skali podatkowej. Odliczenia darowizn nie stosuje się w przypadku, gdy podatnik zaliczył wartość przekazanej darowizny do kosztów uzyskania przychodów.

Według ustawy o fundacji:

„Art. 2. 1. Fundacje mogą ustanawiać osoby fizyczne niezależnie od ich obywatelstwa i miejsca zamieszkania bądź osoby prawne mające siedziby w Polsce lub za granicą”.

Ustawa wskazuje jako fundatorów na:

• osoby fizyczne oraz
• osoby prawne.

Założycielem fundacji może zostać też osoba fizyczna będąca przedsiębiorcą prowadzącym działalność gospodarczą na podstawie wpisu do CEIGD. Fundator będący osobą fizyczną nie podlega z tego tytułu ubezpieczeniom społecznym ani ubezpieczeniu zdrowotnemu, jeżeli obowiązki wykonuje bez zawierania umowy o pracę, umowy-zlecenia lub innej umowy podlegającej ubezpieczeniom.

Zarząd to obowiązkowy organ fundacji. W statucie musi być wskazany sposób wyboru członków zarządu. Pierwszy skład zarządu, w tym ewentualnego prezesa, powołuje fundator. Fundator ma prawo ustanowić fundację. W następnej kolejności powołuje jej zarząd i może „wybrać do zarządu siebie”. Stanie się członkiem organu fundacji i zyska miał kompetencje właściwe dla tego organu. Ta więc można być fundatorem fundacji, a później jej prezesem.

Należy mieć na względzie, że możliwe jest to, gdy statut fundacji zawiera odpowiednie zapisy, umożliwiające fundatorowi pełnienie takiej funkcji. Członkowie jednego organu fundacji nie powinni być jednocześnie członkami jej innego organu – co eliminuje bycie jednocześnie w jej zarządzie oraz innym organie wskazanym w statucie fundacji.

Jeśli masz podobny problem prawny, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) w formularzu poniżej  ▼▼▼