Indywidualne Porady Prawne specjalistów
Tomasz Krupiński • Opublikowane: 2014-12-05
Mój mąż od niedawna jest wspólnikiem (jednym z trzech) spółki jawnej. Chciałabym wiedzieć, jak wygląda odpowiedzialność wspólnika za długi spółki jawnej i jaką ewentualną odpowiedzialność ponosiłabym ja jako małżonka wspólnika? Czym ryzykuję jako małżonka – nie współwłaścicielka – podpisując na przykład weksle in blanco niezbędne do zabezpieczenia gwarancji należytego wykonania kontraktu? Czy w razie niepowodzeń firmy mogę współodpowiadać za długi? Jak mogę zabezpieczyć swój byt? Dodam jeszcze, że dom, w którym mieszkamy, jest także męża – to darowizna od jego rodziców. Czy mogę zostać „dopisana” do ksiąg jako współwłaścicielka?
Rozpocznę wyjaśnienia od wspomnianego weksla.
W przypadku małżeństwa, które nie zniosło wspólności majątkowej (nie podpisało intercyzy), możemy mówić o następujących składnikach jego majątku:
Weksel wystawiony przez osobę pozostającą w związku małżeńskim może przybrać następujące formy:
Jak wynika z powyższego – zgoda małżonka na zaciągnięcie zobowiązania wekslowego przez drugiego małżonka nie jest konieczna. Zgoda taka jest niezbędna dla ważności takich czynności jak np. zbycie, obciążenie nieruchomości, darowizna z majątku wspólnego (szczegółowy wykaz tych czynności znajduje się w przepisie art. 37 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego).
Zgoda współmałżonka, jest jednak dodatkowym zabezpieczeniem wierzyciela, gdyż uprawnia go do skierowania egzekucji do majątku osobistego dłużnika oraz do majątku wspólnego małżonków.
Jednak nawet jeśli wystawca weksla zaciągnie zobowiązanie bez zgody drugiego małżonka, to wierzyciel ma kilka sposobów egzekwowania należności, tj. z majątku osobistego dłużnika, z wynagrodzenia za pracę lub z dochodów uzyskanych przez dłużnika z innej działalności zarobkowej, jak również z korzyści uzyskanych z takich praw jak prawa autorskie, prawa własności przemysłowej, a jeżeli wierzytelność powstała w związku z prowadzeniem przedsiębiorstwa, także z przedmiotów majątkowych wchodzących w skład przedsiębiorstwa.
Jednak odpowiedzialność Pani męża jako wspólnika wchodzi w grę dopiero w momencie zaistnienia pewnych przesłanek. Zgodnie bowiem z art. 22 § 2 Kodeksu spółek handlowych – każdy wspólnik odpowiada za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym swoim majątkiem solidarnie z pozostałymi wspólnikami oraz ze spółką, jednakże z uwzględnieniem art. 31 K.s.h.
Stosownie do art. 31 K.s.h.:
„§ 1. Wierzyciel spółki może prowadzić egzekucję z majątku wspólnika w przypadku, gdy egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna (subsydiarna odpowiedzialność wspólnika).
§ 2. Przepis § 1 nie stanowi przeszkody do wniesienia powództwa przeciwko wspólnikowi, zanim egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna.
§ 3. Subsydiarna odpowiedzialność wspólnika nie dotyczy zobowiązań spółki powstałych przed jej wpisem do rejestru.
Z tego ostatniego przepisu wynika, że odpowiedzialność wspólników spółki jawnej jest w istocie odpowiedzialnością subsydiarną. Przepis ten stanowi bowiem wyraźnie, że wierzyciel spółki jawnej może prowadzić egzekucję z majątku wspólnika spółki jawnej dopiero wtedy, gdy egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna. Co prawda, w myśl art. 31 subsydiarność odpowiedzialności wspólnika spółki jawnej nie stanowi przeszkody do wniesienia powództwa przeciwko wspólnikowi, zanim egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna, niemniej jednak należałoby przyjąć, że prowadzenie egzekucji z majątku wspólnika może być prowadzone skutecznie, gdy egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna. Subsydiarna odpowiedzialność wspólnika, o której mowa w art. 31 § 1 i 2, nie dotyczy zobowiązań spółki powstałych przed dniem jej wpisu do rejestru.
Jak z powyższego wynika, odpowiedzialność Pani męża zaistnieje dopiero w razie niewypłacalności spółki jawnej.
Pani interesy można zabezpieczyć tylko w jeden sposób (oczywiście pomijam kwestię poręczeń i wspólnego zaciągania zobowiązań), a mianowicie przez ustanowienie rozdzielności majątkowej przed notariuszem. Na skutek takiej umowy powstają dwa odrębne majątki, dlatego wierzyciel Pani męża nie będzie mógł skierować egzekucji w stosunku do majątku wspólnego. Najlepiej także przepisać wszystkie przedmioty majątkowe Pani męża na Panią. Umowa majątkowa małżeńska jednak wywołuje skutki na przyszłość, dlatego do już powstałych zobowiązań nie będzie miała zastosowania.
Pyta Pani również o to, w jaki sposób może być Pani dopisana do księgi wieczystej nieruchomości jako współwłaściciel. Jest to możliwe albo przez darowiznę części nieruchomości na Pani rzecz, albo również przez umowę przed notariuszem rozszerzającą wspólność majątkową na przedmioty otrzymane przed zawarciem małżeństwa jak i wszystkie nabyte w trakcie trwania bez względu na źródło ich pochodzenia. Umowa taka będzie na pewno podstawą do dopisania Pani do księgi wieczystej.
Jeśli masz podobny problem prawny, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) – link do formularza z indywidualną pomocą prawną »
Zapytaj prawnika
Ostatnio dodane